بیماری هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به تیروئید حمله می‌کند. اگرچه این بیماری بسیار اذیت‌کننده است، اما خبر خوب این است که با پیروی از رژیم غذایی هاشیموتو می‌توانید آن را کنترل کنید.
مجله ماورای سلامت را تا انتهای این خواندنی جذاب و مفید همراهی کنید.
از آنجایی که سیستم ایمنی بدن به تیروئید حمله می‌کند و باعث آسیب می‌شود، در صورت ابتلا به این بیماری ممکن است با علائمی مانند افزایش وزن غیر قابل توضیح، خستگی، درد مفاصل و عضلات، پوست خشک، ناخن‌های شکننده، نازک شدن مو، مسائل باروری، سیکل‌های قاعدگی نامنظم و گواتر مواجه شوید. محققان بر این باورند که بیماری هاشیموتو یک بیماری ژنتیکی است. تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل است که در پایه گردن قرار دارد. این غده مسئول تولید هورمون‌هایی برای کمک به عملکرد صحیح بدن است. بیماری هاشیموتو باعث کم کاری تیروئید می‌شود، به این معنی که تیروئید ملتهب شده و مانع از تولید هورمون می‌شود.
این هورمون‌ها ضروری هستند و نحوه استفاده بدن از انرژی را کنترل می‌کنند. عوارض کم کاری تیروئید از فشار خون بالا گرفته تا کلسترول بالا و نارسایی قلبی بسیار متغیر است. هاشیموتو در صورت عدم درمان حتی می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. با پیروی از یک رژیم غذایی مناسب می‌توانید به مدیریت بیماری هاشیموتو کمک کنید. در این مقاله به بررسی بهترین رژیم غذایی هاشیموتو و اینکه چه غذاهایی برای مبتلایان به این بیماری مفید و چه غذاهایی مضر است، می‌پردازیم.
مفیدترین رژیم غذایی هاشیموتو
بهترین رژیم غذایی هاشیموتو رژیمی است که سرشار از غذاهای کامل و فرآوری نشده، از جمله میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل با فیبر بالا، چربی‌های سالم و پروتئین‌های بدون چربی باشد. افراد مبتلا به هاشیموتو اغلب رژیم‌های غذایی مختلفی را تجربه می‌کنند تا در نهایت رژیمی را پیدا کنند که بهترین احساس را در آن‌ها ایجاد می‌کند. اما در همه انواع رژیم غذایی هاشیموتو یک چیز مشترک وجود دارد و آن استفاده از غذاهای کامل و فرآوری نشده است. در رژیم غذایی هاشیموتو مواد غذایی زیر را بگنجانید:
- انواع میوه‌ها و سبزیجات: در وعده‌های غذایی خود مجموعه‌ای از میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ را مصرف کنید تا مطمئن شوید که ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری را دریافت می‌کنید.
- کربوهیدرات‌های پر فیبر: مصرف فیبر برای کنترل وزن، داشتن قلب سالم و کنترل قند خون اهمیت بسیار زیادی دارد. میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، لوبیا و حبوبات سرشار از فیبر هستند.
- پروتئین‌های بدون چربی: مرغ، ماهی، بوقلمون، تخم مرغ، لوبیا و آجیل همگی پروتئین‌های سالم با حداقل یا بدون چربی اشباع هستند.
- چربی‌های مفید: ماهی سالمون، ماهی تن، آجیل، بذر کتان، دانه چیا و آووکادو سرشار از چربی‌های تک غیراشباع و چند غیراشباع از جمله امگا ۳ هستند که باعث کاهش التهاب در بدن می‌شود.
غذاهای مضر برای بیماران هاشیموتو
غذاهای خاصی وجود دارند که باعث تشدید علائم هاشیموتو می‌شوند. افرادی که از این بیماری خودایمنی رنج می‌برند اغلب به گلوتن، لبنیات و قند حساس هستند. برخی از غذاها می‌توانند پاسخ‌های نامطلوبی را در بدن مبتلایان بیماری هاشیموتو ایجاد کنند. التهاب مهم‌ترین و نگران‌کننده‌ترین مسأله‌ای است که این افراد ممکن است با آن مواجه شوند، زیرا التهاب پاسخ سیستم ایمنی بدن به یک عامل تحریک کننده است. از به کار بردن غذاهای زیر در رژیم غذایی هاشیموتو خودداری کنید:
- غلات: گندم، جو، برنج، گندم سیاه، ذرت، کینوا– گلوتن و دانه‌های التهابی می‌توانند بر عملکرد و سلامت تیروئید تأثیر منفی بگذارند.
- لبنیات: شیر، خامه، پنیر، کره، آب پنیر- پروتئین‌ها و قندها (لاکتوز) موجود در لبنیات باعث تشدید علائم کم کاری تیروئید می‌شود.
- قندها و شیرین کننده‌ها: عسل، قند، شکر، شربت افرا- قند برای تیروئید مضر است. افزایش قند خون و اثرات آن بر متابولیسم، همگی به سلامت تیروئید مربوط می‌شود و نباید در رژیم غذایی هاشیموتو وجود داشته باشد.
- سویا: شیر سویا، سس سویا، توفو، تمپه
- الکل
- میوه‌های با شاخص گلیسمی بالا: هندوانه، انبه، آناناس، انگور
- گوجه فرنگی، سیب زمینی، فلفل، بادمجان
- غذاهای فرآوری شده و کنسرو شده
با پرهیز از مواد غذایی فوق و پیروی از رژیم غذایی هاشیموتو می‌توانید بروز و تشدید علائم این بیماری را کاهش دهید.
نمونه رژیم غذایی برای افراد مبتلا به هاشیموتو
مصرف غذاهای کامل، مانند ماهی، گیاهان، آجیل، میوه‌ها و سبزیجات و اجتناب از مواد غذایی ساخته شده در کارخانه یا فرآوری شده، از اصول رژیم غذایی هاشیموتو است. چند نمونه رژیم غذایی برای افراد مبتلا به هاشیموتو به صورت زیر است:
- صبحانه: مخلوط سیب زمینی شیرین و تخم مرغ هم‌زده
- ناهار: ماهی تن همراه با سالاد کاهو
- شام: ماهی آزاد سرخ‌شده با کلم بروکلی
از آنجا که در رژیم غذایی هاشیموتو باید از غذاهایی که باعث التهاب می‌شوند، کاملاً اجتناب شود، ضروری است که وعده غذایی خود را با مقدار زیادی مواد سالم و مغذی پر کنید. ترکیب آبلیمو و دمنوش‌های گیاهی بدون کافئین هم می‌تواند مفید باشد.
- صبحانه: اسموتی توت
- ناهار: سالاد کلم پیچ با آووکادو و گوجه فرنگی
- شام: سینه مرغ کبابی، سیب زمینی شیرین با اسفناج پخته شده و گردو
رژیم غذایی پالئو (Paleo) محدودیت‌های زیادی دارد، اما می‌تواند در کمک به افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو بسیار موثر باشد.
- صبحانه: ماست نارگیل
- ناهار: سالاد چغندر و هویج رنده شده با سس وینیگرت (یک سس معروف ایتالیایی)
- شام: کباب گوشت گاو ارگانیک، اسپاگتی کدو
مصرف غذاهای با سطوح شاخص گلیسمی پایین می‌تواند به بیماری هاشیموتو کمک کند. از آنجایی که تیروئید مسئول عملکرد متابولیک است، افزایش منظم و بالا در قند خون می‌تواند باعث افزایش علائم کم کاری تیروئید شود. برخی از غذاهای با شاخص گلیسمی پایین، عبارتند از سبزیجات سبز برگ، نخود، هویج خام، لوبیا قرمز و زغال اخته.
- صبحانه: مخلوط تخم مرغ و سبزیجات
- ناهار: بوقلمون و آووکادو BLT
- شام: سالمون کبابی گیاهی، سالاد اسفناج
رژیم‌های غذایی زیادی وجود دارد که افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند. تنوع برنامه‌های رژیم غذایی هاشیموتو ذکر شده در بالا و همچنین رژیم‌های بدون غلات، بدون قند و لبنیات می‌تواند به کاهش علائم مرتبط با این بیماری خودایمنی کمک کند.
غذاهای خاصی وجود دارند که باعث تشدید علائم هاشیموتو می‌شوند.
ویتامین‌ها و مکمل‌های مفید برای افراد مبتلا به هاشیموتو
ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که می‌توانند به کاهش التهاب و بروز علائم هاشیموتو کمک کنند، به صورت زیر هستند:
- سلنیوم: مطالعات نشان داده است که مکمل سلنیوم می‌تواند به کاهش آنتی بادی‌های ناشی از هاشیموتو کمک کند. اگر مکمل در اختیار ندارید، تخم مرغ، ماهی تن، مرغ، گوشت گاو و آجیل برزیلی سرشار از سلنیوم هستند.
- ویتامین D: اگرچه رابطه بین ویتامین D و بیماری خودایمنی هنوز مشخص نشده است، اما ثابت شده است که ویتامین D تأثیر مهمی در عملکرد سیستم ایمنی بدن دارد. مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به هاشیموتو سطح ویتامین D پایینی دارند. از آنجا که ویتامین D در منابع غذایی محدودی وجود دارد، مکمل ویتامین D3 برای حفظ سطح ثابت ویتامین D در بدن ضروری است. ماهی سالمون، لبنیات غنی شده و زرده تخم مرغ سرشار از ویتامین D هستند، اما بهترین منبع نور خورشید است.
- فلز روی: روی برای عملکرد تیروئید ضروری است. تحقیقات نشان می‌دهد مصرف ۳۰ میلی‌گرم از این ماده معدنی در روز، به تنهایی یا در کنار سلنیوم، ممکن است عملکرد تیروئید را در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید بهبود ببخشد.
- کورکومین: مطالعات حیوانی و انسانی نشان داده است که این ترکیب قوی ضد التهابی و آنتی اکسیدانی از تیروئید محافظت می‌کند.
- ویتامین‌های ب-کمپلکس: افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو معمولا کمبود ویتامین B12 دارند. مصرف ویتامین B کمپلکس با کیفیت بالا باعث افزایش سطح B12 و سایر ویتامین‌های مهم B می‌شود.
- منیزیم: سطوح پایین این ماده معدنی با افزایش خطر ابتلا به بیماری هاشیموتو و افزایش آنتی بادی تیروئید مرتبط است. به علاوه، اصلاح کمبود منیزیم ممکن است علائم را در افراد مبتلا به بیماری تیروئید بهبود ببخشد.
- آهن: افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی هستند و ممکن است به مکمل‌های آهن نیاز داشته باشند.
- مکمل‌های دیگر مانند روغن ماهی، اسید آلفا لیپوئیک و N-استیل سیستئین نیز ممکن است به افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو کمک کند. توجه داشته باشید که مکمل با دوزهای بالای ید در غیاب کمبود ید ممکن است منجر به عوارض جانبی در افراد مبتلا به هاشیموتو شود. شما نباید از مکمل‌های ید با دوز بالا استفاده کنید، مگر اینکه پزشک به شما تجویز کرده باشد.
مکمل سلنیوم می‌تواند به کاهش آنتی بادی‌های ناشی از هاشیموتو کمک کند.
توصیه‌های غذایی برای افراد مبتلا به هاشیموتو
آنچه می‌خورید و نحوه مصرف آن می‌تواند تأثیر زیادی بر موفقیت طرح درمان بیماری هاشیموتو داشته باشد. پیروی از رژیم غذایی هاشیموتو می‌تواند کیفیت کلی زندگی افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو را بهبود بخشد. مطالعات متعددی فواید داشتن یک رژیم غذایی سالم را برای بیماری‌های خودایمنی مورد بررسی قرار داده‌اند. تمرکز رژیم غذایی هاشیموتو معمولاً بر اجتناب از غذاهایی است که می‌توانند به ایجاد التهاب کمک کنند. وقتی التهاب در بدن شما وجود دارد، آنتی بادی‌های بیشتری تولید می‌شوند و فعالیت بیماری خودایمنی را افزایش می‌دهند. همچنین ممکن است غذاهای خاصی وجود داشته باشد که شرایط شما را تشدید کند. چند توصیه کلی وجود دارد که در رژیم غذایی هاشیموتو باید رعایت شود:
- غده تیروئید از ید، یک ماده معدنی موجود در برخی غذاها، برای ساخت هورمون‌های تیروئید استفاده می‌کند. اما افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو یا سایر انواع اختلالات خودایمنی تیروئید ممکن است به عوارض جانبی مضر ید حساس باشند. مصرف غذاهایی که مقادیر زیادی ید دارند، مانند انواع جلبک دریایی یا مصرف مکمل‌های ید، ممکن است باعث کم کاری تیروئید یا بدتر شدن آن شود.
- شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد فستینگ ممکن است به افزایش سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) کمک کند. در حالی که به نظر می‌رسد خبر خوبی است، اما سطح TSH بالا در واقع نشان دهنده سطوح پایین هورمون‌های تیروئید است.
- اگر رژیمی را انتخاب کرده‌اید که بر محدود کردن برخی غذاها (مانند گلوتن یا سویا) یا افزایش برخی دیگر تمرکز دارد، به خاطر داشته باشید که این تغییرات رژیم غذایی به طور کامل وضعیت شما را درمان نمی‌کند. علاوه بر این، غذاهای بدون گلوتن ممکن است پرهزینه یا مملو از قند اضافه باشند.
- قهوه و مکمل‌های غذایی با جذب داروهای تیروئید تداخل دارند. بنابراین بهتر است حداقل ۳۰ دقیقه پس از مصرف داروهایتان چیزی جز آب مصرف نکنید.
تعداد وعده‌های غذایی برای افراد مبتلا به هاشیموتو
مبتلایان به بیماری هاشیموتو باید هر سه وعده غذایی و میان وعده‌ها را میل کنند.
تاثیر کاهش وزن روی افراد مبتلا به هاشیموتو
یکی از رایج‌ترین مشکلات افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو، ناتوانی در کاهش وزن با وجود رژیم غذایی سالم و ورزش است. حتی برخی افراد به دلیل مشکل تیروئید هر تلاشی که برای کاهش وزن انجام می‌دهند، با شکست مواجه می‌شود. به گفته محققان، حتی تغییرات جزئی در عملکرد تیروئید با افزایش وزن مرتبط است. اما افراد مبتلا به هاشیموتو نباید از کاهش وزن خود ناامید شوند، زیرا کاهش وزن می‌تواند به کاهش علائم آن‌ها کمک کند. پیروی از یک رژیم غذایی کم قند و بدون غذاهای فرآوری شده، اما غنی از غذاهای کامل و مواد مغذی ممکن است به بهبود سلامتی، مدیریت وزن و کاهش علائم مرتبط با هاشیموتو کمک کند.
اگرچه برای درمان یک بیماری خودایمنی مانند هاشیموتو هیچ راه‌حل سریعی وجود ندارد، اما پیروی از رژیم غذایی هاشیموتو و تغییر در شیوه زندگی می‌تواند علائم این بیماری را کمتر کند. اگر هاشیموتو دارید، پزشک برای مدیریت علائم شما دارو تجویز می‌کند. برای کمک به درمان خود از رژیم غذایی سرشار از فیبر، چربی‌های سالم و پروتئین‌های بدون چربی استفاده کنید و قندهای تصفیه شده، غذاهای فرآوری شده و چربی‌های اشباع شده و ترانس بالا را محدود کنید.
