دیابت چیست و چه بلایی بر سر شما می‌آورد؟

دیابت نوعی بیماری مزمن است که در آن بدن نمی‌تواند از گلوکز استفاده و یا آن را ذخیره کند. گلوکز نوعی قند است که اگر در خون جمع شود باعث بالا رفتن قند خون می‌شود. دیابت زمانی رخ می‌دهد که لوزالمعده دیگر قادر به ساخت انسولین نباشد یا بدن نتواند از انسولین تولید شده به خوبی استفاده کند. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده ساخته می‌شود و مانند یک کلید عمل می‌کند و باعث می‌شود گلوکز غذایی که می‌خوریم، از جریان خون به سلول‌های بدن برای تولید انرژی وارد شود. تمام غذاهای دارای کربوهیدرات در خون به گلوکز تجزیه می‌شوند. انسولین به گلوکز کمک می‌کند تا وارد سلول‌ها شود. عدم توانایی در تولید انسولین یا عدم استفاده مؤثر از آن، منجر به افزایش سطح گلوکز در خون می‌شود که به آن هایپرگلیسمی می‌گویند.

امروز در این مقاله از ماورای سلامت نکات خیلی مفید و عملی و کاربردی را برای شما در نظر گرفته ایم.

در طولانی مدت، بالا بودن سطح گلوکز خون با آسیب به بدن و نارسایی اندام‌ها و بافت‌های مختلف همراه است. دیابت باید جدی گرفته شود، در غیر این صورت می‌تواند فرد مبتلا را با مشکلات متعددی روبرو کند. اگر می‌خواهید بیشتر در مورد این بیماری بدانید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

دیابت چیست؟

این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما قادر به جذب قند (گلوکز) به سلول‌های خود و استفاده از آن برای تولید انرژی نباشد. این نقص باعث ایجاد قند اضافی در جریان خون می‌شود. دیابت کنترل نشده می‌تواند منجر به عواقب جدی شود و به طیف وسیعی از اندام‌ها و بافت‌های بدن، از جمله قلب، کلیه‌ها، چشم‌ها و اعصاب آسیب برساند.

فرآیند هضم شامل تجزیه‌ غذایی که مصرف می‌کنید، به منابع مختلف است. وقتی کربوهیدرات، مثل نان، برنج و ماکارونی می‌خورید، بدن شما آن را به قند (گلوکز) تجزیه می‌کند. هنگامی‌که گلوکز وارد جریان خون می‌شود، به کمک نیاز دارد تا به مقصد نهایی خود، یعنی داخل سلول‌های بدن برسد و در آنجا مورد استفاده قرار گیرد. اما چه کسی به گلوکز برای رسیدن به مقصد نهایی کمک می‌کند؟ درست حدس زدید، انسولین!

انسولین هورمونی است که توسط پانکراس یا همان لوزالمعده، اندامی که در پشت معده قرار دارد، ساخته می‌شود. پانکراس، انسولین را در جریان خون آزاد می‌کند. انسولین حکم کلید را دارد که قفل در دیواره سلولی را باز می‌کند و به گلوکز اجازه می‌دهد تا وارد سلول‌های بدن شود. گلوکز، سوخت یا انرژی مورد نیاز بافت‌ها و اندام‌ها را برای عملکرد مناسب فراهم می‌کند.

در افراد دیابتی یکی از حالت‌های زیر رخ می‌دهد:

۱- پانکراس انسولین تولید نمی‌کند یا اگر تولید کند، مقدارش کافی نیست.

۲- پانکراس انسولین تولید می‌کند، اما سلول‌های بدن به آن پاسخ نمی‌دهند و نمی‌توانند آن‌طور که باید از آن استفاده کنند.

اگر گلوکز نتواند وارد سلول‌های بدن شود، در جریان خون باقی می‌ماند و سطح گلوکز خون افزایش می‌یابد.

علائم دیابت کدامند؟

از جمله علائم این بیماری که در این بخش از مجله سلامتی ماورای سلامت به آن خواهیم پرداخت، عبارتند از:

• افزایش تشنگی
• احساس ضعف و خستگی
• تاری دید
• بی‌حسی یا گزگز شدن دست یا پا
• زخم‌ها یا بریدگی‌هایی که به کندی بهبود می‌یابند
• کاهش وزن بدون برنامه‌ریزی
• تکرر ادرار
• عفونت‌های مکرر بدون دلیل
• خشکی دهان

علائم دیگر:

• در زنان: خشکی پوست به همراه خارش و عفونت‌های قارچی مکرر یا عفونت‌های مجاری ادراری
• در مردان: کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ، کاهش قدرت عضلانی

دیابت نوع ۱ بیشتر در کودکان، نوجوانان و جوانان رخ می‌دهد و علائم آن می‌تواند به سرعت، طی چند هفته یا چند ماه ایجاد شود. همچنین علائم اضافی آن شامل تهوع، استفراغ یا درد معده و عفونت‌های قارچی یا عفونت‌های دستگاه ادراری است.

دیابت نوع ۲ و پیش دیابت در بزرگسالی اتفاق می‌افتد. ممکن است شما اصلاً علائمی نداشته باشید یا متوجه آن نشوید، زیرا در طی چندین سال و به کندی رخ می‌دهد.

در دیابت بارداری نیز، زنان باردار متوجه علائم آن نمی‌شوند و این متخصص زنان و زایمان است که شما را از نظر دیابت بارداری بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ آزمایش می‌کند.

انواع دیابت کدامند؟

انواع دیابت را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی کرد:

• دیابت نوع ۱: این نوع دیابت، یک بیماری خود‌ایمنی است، به این معنی که بدن به خودش حمله می‌کند. در این حالت، سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده از بین می‌روند. حدود ۱۰ درصد از افراد دیابتی به نوع ۱ آن مبتلا هستند و معمولاً در کودکان و بزرگسالان جوان شایع است، اما می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ باید هر روز انسولین تزریق کنند. به همین دلیل است که به آن دیابت وابسته به انسولین نیز می‌گویند.
• دیابت نوع ۲: در این نوع بیماری، بدن یا انسولین کافی تولید نمی‌کند یا سلول‌های بدن به انسولین پاسخ نمی‌دهند. این شایع‌ترین نوع دیابت است. بیش از ۹۰ درصد افراد دیابتی به نوع ۲ مبتلا هستند و معمولاً در افراد میانسال و مسن رخ می‌دهد. دیگر نام‌های رایج برای نوع ۲، شامل دیابت بزرگسالان و دیابت مقاوم به انسولین است.
• پیش دیابت: این نوع بیماری، مرحله قبل از دیابت نوع ۲ است. سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی است، اما به اندازه کافی بالا نیست که به طور رسمی دیابت نوع ۲ تشخیص داده شود.
• دیابت بارداری: این نوع دیابت در برخی از زنان در دوران بارداری اتفاق می‌افتد. دیابت بارداری معمولاً بعد از بارداری از بین می‌رود. با این حال، اگر دیابت بارداری دارید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ هستید.

فرق دیابت نوع ۱ با ۲ چیست؟

دیابت نوع ۱، یک بیماری خود‌ایمنی است و زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده به طور کامل از بین می‌روند، بنابراین بدن نمی‌تواند انسولین تولید کند. این در حالی است که در نوع ۲، انسولین توسط لوزالمعده تولید می‌شود، اما بدن در برابر آن مقاومت می‌کند. به عبارت دیگر، بدن دیگر به طور مؤثر از انسولین استفاده نمی‌کند.

تعداد مبتلایان به نوع ۱ بسیار کمتر از نوع ۲ هستند. در گذشته به آن دیابت نوجوانی می‌گفتند، زیرا این بیماری معمولاً در اوایل کودکی تشخیص داده می‌شود. اما دیابت نوع ۲، بیشتر در بزرگسالان تشخیص داده می‌شود. اگرچه ما امروزه کودکانی را می‌بینیم که به این بیماری مبتلا شده‌اند و علت آن هم بیشتر مربوط به اضافه وزن و چاقی است.

کدام خطرناک‌تر است؟

هر دو نوع دیابت اگر به خوبی کنترل نشوند، می‌توانند خطرناک باشند. قند موجود در جریان خون به یک اندازه برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲ سمی است. اگر اقدامات لازم برای کنترل آن صورت نگیرد، می‌تواند به چشم‌ها، کلیه‌ها، پایانه‌های عصبی و تقریبا هر چیزی که در بدن شما وجود دارد، آسیب برساند. در هر دو نوع این بیماری، اگر بتوانید قند خون خود را متعادل کنید، تا حد زیادی از این اثرات سمی مصون خواهید بود.

پیش‌دیابت چیست؟

پیش‌دیابت زمانی رخ می‌دهد که سطح قند خون شما خیلی بالا باشد، اما نه آنقدر بالا که بتوان آن را دیابت نامید. افرادی که به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند، معمولاً در ابتدا پیش‌دیابت دارند. اگر پیش‌دیابت دارید، نه تنها در معرض خطر ابتلا به نوع ۲ هستید، بلکه در معرض ابتلا به بیماری‌های دیگر از جمله بیماری قلبی یا سکته نیز قرار دارید.

اما خبر خوب این است که می‌توانید با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، از ابتلا به نوع ۲ جلوگیری کرده یا آن را به تاخیر بیندازید. این تغییرات شامل استفاده از یک رژیم غذایی سالم، رسیدن به وزن مناسب و حفظ آن و ورزش منظم است.

برای تشخیص این بیماری، ممکن است پزشک بخواهد آزمایش قند خون ناشتای شما را بررسی کند. اگر نتیجه آزمایش، سطح گلوکز خون را بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر نشان دهد، شما مبتلا به پیش‌دیابت هستید. همچنین نتیجه آزمایش خون A1C که میانگین سطح قند خون در سه ماه گذشته را نشان می‌دهد، برای افرادی دچار پیش‌دیابت بین ۵.۷٪ تا ۶.۴٪ است.

 

چه غذاهایی باعث بالا رفتن قند خون و دیابت می‌شوند؟

یکی از مهم‌ترین عوامل در ایجاد دیابت نوع ۲، برنامه غذایی افراد است. ویژگی‌های غذایی که اصولا برای خوردن انتخاب می‌کنیم، مثل چرب بودن و یا شیرین بودن در ابتلا به دیابت تاثیرگذار است؛ بنابراین با رعایت یک رژیم غذایی سالم می‌توان این بیماری را کنترل و یا از آن جلوگیری کرد. همچنین با شناسایی مواد غذایی نادرست می‌توانیم از غذاهایی که سبب بالا رفتن قند خون می‌شوند مانند برنج، نان سفید، میوه‌های خشک و نوشیدنی‌های ورزشی و انرژی‌زا دوری کنیم.

چه کنیم تا به دیابت مبتلا نشویم؟

دیابت نوع ۱ قابل پیشگیری نیست. اما برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ راه‌هایی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱- وزن خود را کنترل کنید!

کنترل وزن بخش مهمی جهت پیشگیری از دیابت است. ممکن است بتوانید با کاهش ۵ تا ۱۰ درصد وزن فعلی خود از دیابت پیشگیری کرده یا آن را به تأخیر بیندازید. هنگامی‌که وزن شما کاهش پیدا کرد، نباید دوباره افزایش پیدا کند.

۲- از یک برنامه غذایی سالم پیروی کنید!

مهم است مقدار کالری که مصرف می‌کنید را کاهش دهید تا بتوانید وزن کم کنید و آن را در محدوده مناسب نگه دارید. برای انجام این کار، رژیم غذایی شما باید شامل وعده‌های کوچک‌تر و چربی و شکر کمتر باشد. همچنین باید از هر گروه غذایی، غذاهای متنوعی استفاده کنید، از جمله غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات. همچنین ایده خوبی است که مصرف گوشت قرمز را محدود نموده و از گوشت‌های فرآوری‌شده استفاده نکنید.

۳- ورزش منظم داشته باشید!

ورزش فواید بسیاری برای سلامتی دارد، از جمله کمک به کاهش وزن و کاهش سطح قند خون که خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد. سعی کنید ۵ روز در هفته و هر بار حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. با پزشک خود مشورت کنید تا بفهمید کدام نوع ورزش برای شما بهترین است.

۴- سیگار را ترک کنید!

سیگار کشیدن می‌تواند به مقاومت به انسولین کمک کند و منجر به دیابت نوع ۲ شود. اگر سیگار می‌کشید، سعی کنید آن را کنار بگذارید.

۵- خواب کافی داشته باشید!

مطالعات نشان داده که اختلال در خواب و نداشتن خواب کافی با افزایش خطر مقاومت به انسولین همراه است. همچنین می‌تواند کاهش وزن را سخت‌تر کند. بنابراین افرادی که خواب کافی ندارند، در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.

آیا دیابت قابل درمان است؟

خیر! در حال حاضر هیچ درمانی برای دیابت وجود ندارد، اما این بیماری می‌تواند بهبود یابد. وقتی دیابت رو به بهبودی می‌رود، به این معنی است که بدن هیچ نشانه‌ای از دیابت را نشان نمی‌دهد، اگرچه این بیماری از نظر پزشکی هنوز وجود دارد.

پزشکان در مورد اینکه دقیقاً چه چیزی باعث بهبودی می‌شود، به توافق نهایی نرسیده‌اند، اما همه آن‌ها سطوح A1C زیر ۶ درصد را به عنوان یک عامل مهم در نظر می‌گیرند. سطح A1C، سطح قند خون فرد را در ۳ ماه گذشته نشان می‌دهد.

با توجه به مراقبت از دیابت، بهبودی می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد:

• بهبودی نسبی: هنگامی‌که سطح گلوکز خون فرد، حداقل به مدت یکسال کمتر از یک فرد دیابتی باشد، بدون اینکه نیازی به استفاده از داروهای دیابت داشته باشد.
• بهبودی کامل: هنگامی‌که سطح گلوکز خون، کاملاً خارج از محدوده به سطح طبیعی بازگردد و حداقل به مدت یکسال بدون هیچ دارویی در آن باقی بماند.
• بهبودی طولانی مدت: هنگامی‌که بهبودی کامل حداقل ۵ سال طول بکشد.

حتی اگر یک فرد، سطح قند خون خود را به مدت ۲۰ سال در حد طبیعی نگه دارد، پزشک همچنان دیابت او را در حال بهبودی می‌داند. دستیابی به بهبودی دیابت می‌تواند به سادگی ایجاد تغییر در تمرینات ورزشی یا رژیم غذایی باشد.

چه روش‌هایی برای درمان یا کنترل دیابت وجود دارد؟

درمان و کنترل این بیماری به نوع آن، میزان کنترل سطح گلوکز خون و سایر شرایط سلامتی مبتلایان بستگی دارد.

• دیابت نوع ۱: اگر به این نوع مبتلا هستید، باید هر روز انسولین تزریق کنید، زیرا پانکراس شما دیگر انسولین نمی‌سازد.
• دیابت نوع ۲: اگر به این نوع مبتلا هستید، درمان‌‌های شما می‌تواند شامل داروها، انسولین و تغییرات سبک زندگی، مانند کاهش وزن، انتخاب غذای سالم و فعالیت بدنی بیشتر باشد.
• پیش دیابت: اگر این بیماری را دارید، هدف این است که از تبدیل آن به دیابت جلوگیری کنید. درمان‌ها روی عوامل خطر متمرکز می‌شوند، مانند کاهش وزن با خوردن یک رژیم غذایی سالم (مانند رژیم مدیترانه‌ای) و ورزش (حداقل پنج روز در هفته به مدت ۳۰ دقیقه). بسیاری از راهبردهای مورد استفاده برای پیشگیری از دیابت، همان راهبردهایی است که برای درمان دیابت توصیه می‌شوند.
• دیابت بارداری: اگر به این نوع مبتلا هستید و سطح گلوکز شما خیلی بالا نیست، درمان اولیه ممکن است اصلاح رژیم غذایی و ورزش منظم باشد. اگر هدف مورد نظر محقق نشود یا سطح گلوکز شما بسیار بالا باشد، پزشک ممکن است دارو یا انسولین را تجویز کند.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند؟

برای پاسخ به این سؤال بهتر است، افراد را بر اساس نوع دیابت تقسیم‌بندی کنیم.

برای نوع ۱:

• افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند.
• افرادی که از بیماری‌های لوزالمعده رنج می‌برند.

 

برای پیش‌دیابت و نوع ۲:

• افرادی که بستگان نزدیکشان به نوع ۲ مبتلا هستند.
• افرادی که BMI آن‌ها ۲۳ و بالاتر است.
• افرادی که سبک زندگی کم‌تحرکی دارند و ورزش نمی‌کنند.
• افرادی که سابقه دیابت بارداری دارند.
• افرادی که سطح کلسترول خونشان بالاست.
• افرادی که فشار خون بالا دارند.
• افراد بالای ۴۵ سال
• افرادی که تحمل گلوکز آن‌ها با اختلال مواجه است.

 

برای دیابت بارداری:

• زنانی که چاق هستند یا اضافه وزن دارند.
• زنانی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
• زنانی که قبلاً نوزادی به دنیا آورده‌اند که در هنگام تولد، وزنی برابر با ۴ کیلوگرم یا بیشتر داشته است.
• زنانی که در بارداری قبلی خود، دیابت بارداری داشته‌اند.

 

عوارض ابتلا به دیابت کدام است؟

با گذشت زمان، داشتن قند بیش از حد در خون می‌تواند عوارضی برای افراد ایجاد کند، از جمله:

بیماری چشم: این مشکل به دلیل تغییر در سطح مایعات، تورم در بافت‌ها و آسیب به عروق خونی چشم ایجاد می‌شود.

مشکلات پا: این عوارض ناشی از آسیب به اعصاب و کاهش جریان خون در پاهاست.

بیماری لثه و سایر مشکلات مربوط به دندان‌ها: میزان بالای قند خون در بزاق به رشد باکتری‌های مضر در دهان کمک می‌کند. باکتری‌ها با غذا ترکیب می‌شوند و لایه‌ای نرم و چسبناک به نام پلاک تشکیل می‌دهند. پلاک نیز از خوردن غذاهای حاوی قند یا نشاسته به وجود می‌آید. برخی از انواع پلاک باعث بیماری لثه و بوی بد دهان می‌شوند و انواع دیگر، باعث ایجاد پوسیدگی دندان می‌گردند.

بیماری قلبی و سکته مغزی: این مشکل ناشی از آسیب به رگ‌های خونی و اعصاب کنترل‌کننده قلب و رگ‌های خونی است.

بیماری کلیوی: این عارضه به دلیل آسیب به رگ‌های خونی در کلیه اتفاق می‌افتد. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت دچار فشار خون بالا می‌شوند که می‌تواند به کلیه‌ها نیز آسیب برساند.

مشکلات عصبی (نوروپاتی دیابتی): این مشکل ناشی از آسیب به اعصاب و رگ‌های خونی کوچکی است که اعصاب را با اکسیژن و مواد مغذی تغذیه می‌کنند.

مشکلات جنسی و مثانه: این عوارض به دلیل آسیب دیدن اعصاب و کاهش جریان خون در اندام تناسلی و مثانه است.

بیماری‌های پوستی: برخی از آن‌ها به دلیل تغییر در رگ‌های خونی کوچک و کاهش گردش خون ایجاد می‌شوند. افراد مبتلا به این بیماری، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌ها از جمله عفونت‌های پوستی هستند.

عدم درمان دیابت چه مشکلاتی به دنبال دارد؟

۱- فشار خون بالا و کلسترول

زمانی که دیابت نوع ۲ دارید بدنتان به خوبی از انسولین استفاده نمی‌کند. در نتیجه میزان کلسترول خون کاهش و سطح چربی‌های مضر افزایش می‌یابد. در صورت مقاومت به انسولین، شریان‌ها سخت و باریک‌تر می‌شوند و همین امر موجب فشارخون بالا می‌شود. در نتیجه ۷۰ درصد افرادی که به دیابت مبتلا هستند، فشار خون نیز دارند.

فشارخون باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل افزایش خطر سکته مغزی، بیماری قلبی و ایجاد مشکلاتی برای حافظه می‌شود. افراد مبتلا به دیابت باید یکبار در سال چشمان خود را نزد چشم پزشک آزمایش کنند تا بیماری چشمی مربوط به دیابت را قبل از جدی شدن کنترل کنند. در صورتی که  در کنار مشورت پزشک و مصرف دارو، بتوانید به کمک رژیم غذایی و ورزش، فشارخونتان را کنترل و کلسترول را کاهش دهید به افزایش سرعت بهبود دیگر مشکلاتتان نیز کمک کرده‌اید.

۲- مشکلات سلامت مغز

خون‌رسانی به مغز در افراد مبتلا به دیابت کمی غیرطبیعی است و با بالا رفتن سن و ادامه پیدا کردن این فرآیند آسیب وارد شده به مغز بیشتر هم می‌شود. دیابت می‌تواند قدرت ذهن را پایین بیاورد و برنامه ریزی، حفظیات، اولویت‌بندی، دقت و شروع وظایف را مختل کند.

با مدیریت دیابت به خوبی می‌توان از مغز محافظت کرد. دستور‌های برنامه غذایی، ورزش، سبک زندگی و داروها را مرتب دنبال کنید و با پزشک خود هماهنگ باشید. سطح گلوکز را مرتب مورد نظارت قرار دهید و هرآنچه به کاهش قند خون کمک می‌کند، انجام دهید. همچنین باید از نظر فیزیکی و ذهنی فعال باشید. روزانه حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید و ذهن را فعال نگه دارید. کتاب بخوانید، در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت کنید، کاری برای خود دست و پا کنید و بازی‌هایی انجام دهید که ذهنتان را به چالش می‌کشند.

۳- بیماری‌های لثه‌ای

قندخون بالا موجب تغییر کلاژن (ترکیب اصلی سازنده‌ی غضروف، عضلات، استخوان‌ها، پوست و تاندون‌ها) در تمام بافت‌های بدن می‌شود. تغییر کلاژن در بافت بدن خرابی دهان و دندان و عفونت لثه‌ها و استخوان‌ها را به همراه دارد.

متاسفانه نه تنها دیابت بیماری لثه را بدتر می‌کند، بلکه بیماری لثه نیز باعث افزایش قند خون و دشوارتر شدن کنترل دیابت می‌شود. برای پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان هر روز از مسواک، نخ دندان و همچنین از یک دهان شویه با خاصیت خفیف ضدعفونی استفاده کنید.

۴- مشکل در روابط جنسی

بالای ۷۵ درصد از مردانی که دچار دیابت هستند، به خصوص اگر چاق باشند، در زندگی خود سطوحی از اختلال در نعوظ را تجربه می‌کنند. اختلال در نعوظ می‌تواند به دلایل روانی یا کاهش تستوسترون باشد.

با این حال در بیمارانی که برای مدت طولانی دچار دیابت هستند، تغییر در رگ‌های خونی، اعصاب و خون رسانی به آلت تناسلی نیز از دلایل این مشکلات است. خانم‌های میانسال و کهنسالی که دچار دیابت هستند نیز در رابطه جنسی دچار مشکلاتی می‌شوند. دیابت در این افراد باعث آسیب رسیدن به اعصاب می‌شود و رسیدن به ارگاسم برای آنها را مشکل می‌کند.

۵- از دست دادن شنوایی

با وجود اینکه همه ما با بالا رفتن سن ممکن است مقداری از شنواییمان را از دست بدهیم، اما احتمال از دست دادن شنوایی در افرادی که دچار دیابت هستند در مقایسه با افراد معمولی دو برابر است.

حتی در افراد مبتلا به پیش دیابت نیز ۳۰ درصد امکان از دست دادن شنوایی نسبت به افراد معمولی بیشتر است. دیابت با آسیب به رگ‌های خونی کوچک داخل گوش می‌تواند باعث سرعت دادن به مشکل شنوایی شود. همچنین دیابت باعث آسیب رسیدن به چشم‌ها و کلیه نیز می‌شود. بهترین راه برای محافظت از شنوایی این است که قند خون خود را دائما چک کنید.

اگر دیابت به خوبی مدیریت شود، مبتلایان می‌توانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشند. اما یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، سطح قند خون کنترل ‌نشده است. برای مثال، اگر سطح گلوکز خیلی بالا برود، می‌تواند منجر به مرگ ناگهانی شود.

شرایط دیگری که منجر به مرگ افراد مبتلا می‌شود، آسیب دیدن اندام‌ها و بافت‌های بدن در درازمدت است. به‌ عنوان مثال، ممکن است رگ‌های خونی در کلیه‌ها در اثر قند خون بالا آسیب ببیند. این عارضه می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شود و فرد به دیالیز نیاز پیدا کند. همچنین آسیب اندام و عروق خونی می‌تواند منجر به نابینایی و قطع پای فرد مبتلا به دیابت شود. این مسأله کیفیت زندگی او را کاهش می‌دهد و موجب افزایش خطر عفونت، جراحات یا بیماری‌های دیگر می‌شود.

در واقع حدود دو سوم افراد مبتلا بر اثر بیماری‌های قلبی عروقی، مانند حملات قلبی یا سکته می‌میرند. به این دلیل که دیابت ممکن است در کنار سایر بیماری‌ها مانند چاقی، کلسترول بالا یا فشار خون بالا رخ دهد و ترکیب این بیماری‌ها می‌تواند آن‌ها را خطرناک‌تر کند. همچنین افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر قرار دارند.

از سوی دیگر درمان بیش از حد دیابت نیز یک نگرانی جدی است. اگر بیش از حد انسولین مصرف کنید و قند خونتان بیش از اندازه کاهش پیدا کند، ممکن است باعث تشنج، کما و مرگ شود. قند خون پایین به معنای واقعی کلمه، می‌تواند اکسیژن را در مغز از بین ببرد و باعث ایجاد آریتمی‌های خطرناک قلبی شود.

دیابت به کدام بخش‌های بدن آسیب می‌رساند؟

اگر دیابت به خوبی کنترل نشود، سطح قند خون بالا می‌رود. قند خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی بسیار کوچک بدن آسیب برساند. آسیب به رگ‌های خونی اغلب در چشم‌ها، قلب، اعصاب، پاها و کلیه‌ها رخ می‌دهد. بیایید ببینیم این آسیب‌ها چگونه اتفاق می‌افتند.

• چشم‌ها: داشتن سطوح بالای قند خون برای مدت طولانی می‌تواند به رگ‌های خونی ریز چشم آسیب برساند و منجر به مشکلات بینایی یا نابینایی شود.
• قلب: قند خون بالا ممکن است موجب آسیب دیدن رگ‌های خونی بزرگ‌تری در بدن شود که اکسیژن را به قلب و مغز می‌رسانند. همچنین احتمال رسوب چربی در رگ‌ها نیز وجود دارد. این دو عامل می‌توانند منجر به حمله قلبی یا سکته شوند.
• اعصاب: اعصاب پیام‌ها را بین مغز و سایر قسمت‌های بدن حمل می‌کند. اگر قند خون برای مدت طولانی بالا باشد، رگ‌های خونی که به عصب‌ها اکسیژن می‌رسانند، کم‌کم مسدود می‌شوند. در چنین شرایطی ممکن است ارسال سیگنال‌های درد متوقف شود.
• پاها: دیابت از دو طریق می‌تواند به پاهای شما آسیب برساند. اول اینکه روی اعصاب پا تأثیر بگذارد و باعث شود پاهایتان گزگز کند یا بی‌حس شود. راه دیگری که دیابت می تواند به پاهای شما آسیب برساند، گردش خون ضعیف است. این مسأله باعث می‌شود که زخم یا عفونت به سختی بهبود یابد. اگر زخم‌ها خوب نشوند و عفونی شوند، ممکن است منجر به قطع عضو شود.
• کلیه‌ها: این اندام‌ها مواد زائد و مایعات اضافی را فیلتر می‌کنند. کلیه‌ها پر از رگ‌های خونی ریز هستند. قند خون بالا در طولانی مدت می‌تواند باعث باریک شدن و انسداد رگ‌های خونی کلیه شود. همانطور که کلیه‌ها خون کمتری دریافت می‌کنند، مواد زائد و مایعات کمتری از بدن خارج می‌شود. در نتیجه امکان از کار افتادن آن‌ها وجود دارد.

آیا رژیم غذایی برای افراد دیابتی وجود دارد؟

رژیم افراد دیابتی با افراد عادی بسیار متفاوت است. تنها نخوردن قند و شیرینی فایده ندارد، بلکه باید مصرف گوشت و چربی‌های حیوانی‌ نیز کاهش پیدا کند و برنامه غذایی سرشار از پروتئین‌، غلات و سبزیجات داشته باشند. در نهایت افراد دیابتی باید از یک برنامه غذایی اصولی استفاده کنند تا میزان قندخونشان در سطح متعادلی قرار بگیرد. برای مطالعه‌ی بیشتر در مورد رژیم غذایی دیابتی‌ها به اینجا مراجعه کنید.