حتما درباره قرص اعصاب چاق‌کننده شنیده‌اید. داروهای اعصاب گروهی از داروهایند که عمدتا برای درمان اسکیزوفرنی و دوره‌های شیدایی در اختلال دوقطبی استفاده می‌شوند. در هر دو حالت، آن‌ها در درمان علائم و کاهش خطر ناخوشی مجدد فرد، یعنی عود کردن بیماری، موثرند. برخی داروهای آرامبخش، در سایر اختلال‌های سلامت روان مفیدند. متأسفانه داروهای اعصاب می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. یکی از رایج‌ترین و جدی‌ترین عوارض قرص اعصاب چاق کننده بودن آن‌هاست. رابطه بین قرص اعصاب و چاقی را در این مقاله بخوانید.
امروز در این مقاله از ماورای سلامت نکات خیلی مفید و عملی و کاربردی را برای شما در نظر گرفته ایم.
قرص اعصاب و چاقی
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دو برابر بیشتر از افراد عادی چاق‌اند. داروهای اعصاب منجر به این امر می‌شوند. اضافه وزن خطر حمله قلبی، سکته مغزی و ایجاد بسیاری از بیماری‌های جسمی، از جمله فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، آپنه خواب، آرتروز و برخی از سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. به طور کلی هرچه فرد، دارای اضافه وزن بیشتری باشد، خطر ابتلا به این مشکل‌ها بیشتر می‌شود. اضافه وزن با کاهش عزت نفس و کاهش کیفیت زندگی همراه است. افرادی که داروهای اعصاب مصرف می‌کنند، افزایش وزن را یکی از ناراحت کننده‌ترین عوارض جانبی ناشی از مصرف دارو می‌دانند.
قرص اعصاب چاق کننده چه عوارضی دارد؟
سریع‌ترین افزایش وزن در ۶ ماه اول، پس از شروع داروی آرامبخش رخ می‌دهد. روند افزایش وزن بعد از این مدت کندتر می‌شود. هیچ رابطه روشنی بین افزایش وزن و دوز آنتی‌سایکوتیک وجود ندارد، حداقل در محدوده‌ای که معمولاً برای درمان مشکل‌هایی روانی استفاده می‌شود. داروهای آرامبخش یا اعصاب از نظر خطر ایجاد افزایش وزن و سایر عوارض جانبی متفاوت‌اند؛ اما از نظر اثربخشی در درمان علائم اسکیزوفرنی یا شیدایی، تفاوت ندارند.
یک استثنا کلوزاپین است که در مقایسه با سایر داروهای آرامبخش، در درمان اسکیزوفرنی مقاوم، موثرتر است. این نوعی اسکیزوفرنی است که در آن علائم روان پریشی، به عنوان مثال شنیدن صداها، به درمان با حداقل دو داروی اعصاب متفاوت، پاسخ نداده است.
جدول خطر افزایش وزن با داروهای اعصاب یا آرامبخش مختلف را نشان می‌دهد. با این حال، تغییر وزن می‌تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. نوعداروی ضد روان‌پریش مهم نیست. با هر دارویی، برخی افراد وزن زیادی اضافه می‌کنند، برخی مقدار متوسط و برخی دیگر در واقع مقداری وزن کم می‌کنند.
قرص‌های آرامبخش چاق کننده کدام‌اند؟
دانشمندان و پزشکان مدت‌هاست می‌دانند که داروهای ضد افسردگی می‌توانند باعث افزایش وزن شوند. افزایش وزن زمانی اتفاق می‌افتد که افراد کالری بیشتری از غذاها و نوشیدنی‌ها مصرف کنند تا بتوانند در طول فعالیت خود بسوزانند. عوامل مختلف محیطی می‌توانند میزان کالری مصرفی و میزان فعالیت را تحت تأثیر قرار دهند، از جمله دسترسی به انواع خاصی از غذا، وعده‌های حجیم و نبود فرصت برای ورزش. شرایط پزشکی مانند کم‌کاری تیروئید، سندرم کوشینگ و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز ممکن است در شرایط خاصی به افزایش وزن کمک کند.
۱- سرترالین
در حال حاضر، به نظر نمی‌رسد شواهدی وجود داشته باشد که نشان دهد سرترالین بر سوخت و ساز بدن شما تأثیر منفی دارد. در مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۹، محققان دریافتند که سرترالین هیچ تأثیر درخور توجه‌ای بر عملکرد تیروئید ندارد و هرگونه اثر متابولیک احتمالی را محدود می‌کند.
یکی از نظریه‌ها این است که داروهای ضد افسردگی، مانند سرترالین، ممکن است اشتهای شما را تحریک کرده و با تأثیر منفی بر توانایی شما در سرکوب میل به غذا، احساس گرسنگی بیش از حد معمول کنید.
سرترالین تنها داروی ضد افسردگی نیست که می‌تواند باعث افزایش وزن شود. بسیاری از داروهای ضد افسردگی دیگر، از جملهSSRIها، تا حدی با افزایش وزن همراه‌اند. محققان خاطر نشان کردند که افراد استفاده کننده از این قرص‌ها، به طور متوسط ۴٫۶ درصد از وزن بدن خود را در طول چهار سال درمان به دست آوردند.
تحقیق‌های دیگر نشان داده‌اند که داروهای ضدافسردگی مانند سیتالوپرام، اغلب در طول درمان، باعث می‌شوند هوس خوردن شیرینی کنید. در نتیجه، وزنتان بالا می‌رود.
۲- سکیتالوپرام
بر اساس مطالعه‌ای، افرادی که از این دارو مصرف می‌کنند، افزایش وزن کمی دارند. افراد مبتلا به افسردگی که تحت درمان با اسکیتالوپرام قرار گرفتند، به طور متوسط در طول شش ماه فقط ۰٫۳۴ کیلوگرم (۰٫۷۵ پوند) وزن اضافه کردند.
۳- دولوکستین
داروهای ضد افسردگی SNRI، مانند دولوکستین، نیز می‌توانند باعث افزایش وزن شوند. در یک بررسی، محققان خاطرنشان کردند هنگامی که دولوکستین به عنوان یک درمان طولانی مدت برای افسردگی استفاده می‌شود، کمی وزن را بالا میبرد.
۴- بوپروپیون
بیشتر داروهای ضدافسردگی با افزایش وزن مرتبط‌اند؛ اما برخی از داروهایی که برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند، وزن را پایین می‌آورند. داروی بوپروپیون را معمولاً به عنوان Wellbutrin می‌فروشند. در چندین مطالعه باعث کاهش وزن شده است.
محققان بوپروپیون را با دارونمای غیر درمانی مقایسه کردند تا اثربخشی آن را به عنوان درمانی برای چاقی ارزیابی کنند. آن‌ها متوجه شدند شرکت کنندگانی نسبت به افرادی که از دارونما استفاده می کردند وزن از دست دادند که در مطالعه از بوپروپیون استفاده می‌کردند. پس از هشت هفته درمان، زنانی که از بوپروپیون استفاده کردند به طور متوسط ۶٫۲ درصد از وزن اولیه بدن خود را از دست دادند. در حالی که این میزان،برای زنان گروه دارونما به طور متوسط ۱٫۶ درصد کاهش وزن بوده است. بوپروپیون ممکن است بر مناطقی از مغز تأثیر بگذارد که مسئول کنترل میل به غذایند. همینطور جنبه‌های دیگر رفتار غذا خوردن که بر وزن بدن تأثیر می‌گذارد.
چگونه از افزایش وزن قرص اعصاب چاق کننده پیشگیری کنیم؟
در حالی که رابطه قرص اعصاب و چاقی اجتناب ناپذیر است، چندین مرحله وجود دارد که می‌توانید وزن خود را در حین استفاده از دارو به حداقل برسانید
۱- قبل از شروع خود را وزن کنید
قبل از شروع استفاده از سرترالین، مطمئن شوید که وزن خود را می‌دانید. با این کار می‌توانید هرگونه تغییر در وزن خود را که هنگام مصرف این دارو رخ می‌دهد، راحت‌تر دنبال کنید. سعی کنید صبح خود را وزنتان را بکشید. در حالت ایده‌آل بعد از رفتن به دستشویی و قبل از غذا خوردن وزن کشی را انجام بدهید.
۳- عادات غذایی معمول خود را حفظ کنید
داروهای آرامبخش ممکن است اشتهای شما را تحت تأثیر قرار دهد و باعث شود احساس سیری کمتری از غذا نسبت به حالت عادی داشته باشید. برای به حداقل رساندن افزایش وزن، سعی کنید عادات غذایی قبلی خود مانند انتخاب غذا، اندازه و زمان غذا را حفظ کنید.
۳- فعال بمانید
اگر در حال حاضر ورزش می‌کنید، بهتر است ورزش را مانند قبل، از شروع درمان با سرترالین ادامه دهید. مگر پزشک ورزش کردن را توصیه نکند. ورزش علاوه بر تنظیم وزن، با بهبود برخی علائم افسردگی و اضطراب همراه است.
۴- خود را هفتگی وزن کنید، نه روزانه
وزن شما در طول روز به میزان زیادی در نوسان است. به این معنی که ممکن است عصرها چند گرم سنگین‌تر از صبح باشید. همین دلیل، بهتر است هرگونه تغییر در وزن خود را در دراز مدت و نه به صورت روزانه، پیگیری کنید. سعی کنید هر هفته یا هر ماه تغییر وزن خود را پیگیری کنید تا ببینید آیا روند خوبی سمت بالا یا پایین وجود دارد.
۵- در صورت افزایش وزن یا کاهش وزن، به پزشک خود اطلاع دهید
اگر بعد از شروع مصرف سرترالین متوجه افزایش وزن بسیاری شدید، باید پزشک را در جریان بگذارید. برای مدیریت وزن، آن‌ها ممکن است رژیم غذایی، سطح فعالیت یا نحوه استفاده از داروهای آرامبخش یا ضد افسردگی را تغییر دهند. در برخی افراد، شاید پزشک استفاده از انواع مختلف داروهای ضد افسردگی را توصیه کند.
در صورت کاهش وزن، به پزشک خود اطلاع دهید. به طور مشابه، اگر بعد از شروع مصرف سرترالین متوجه کاهش وزن شدید، باید با پزشک صحبت کنید.
اگرچه رابطه قرص اعصاب و چاقی معروف است دریافت دوز مناسب و نظارت دقیق می‌تواند به شما در حفظ وزن کمک کند. درباره قرص اعصاب چاق کننده از پزشکتان بپرسید و از اون بخواهید با جزئیات برای‌تان درباه آن‌ها توضیح بدهد. با استفاده از روش‌های بالا، از هرگونه تغییر در وزن، به خاطر مصرف قرص آرامبخش چاق کننده، جلوگیری کرده یا آن را به حداقل برسانید.
