قرص برای درمان شقاق | چگونه فیشر را با داروهای خوراکی درمان کنیم؟

پماد نیتروگلیسیرین (Nitroglycerin Ointment)، دیلتیازم موضعی و لیدوکائین از جمله داروهای مؤثر در درمان شقاق با دارو هستند. این داروها با کاهش اسپاسم عضلات مقعد و افزایش جریان خون، بهبود زخم را تسریع می‌کنند. برای موارد شدیدتر، داروهای خوراکی مانند نیفدیپین و دیلتیازم می‌توانند به عنوان دارو برای درمان شقاق تجویز شوند. بر اساس مطالعات پزشکی، استفاده از نیتروگلیسیرین موضعی در ۶۰ تا ۷۰ درصد بیماران، باعث بهبود علائم در عرض شش هفته می‌شود. در کنار این گزینه‌ها، مصرف دارو برای درمان فیشر معمولاً با تغییر در رژیم غذایی و افزایش مصرف فیبر همراه است تا روند بهبودی تسریع شود.

بهترین داروها و قرص‌ها برای بهبود شقاق مقعدی

در ادامه فهرستی جامع از برخی از بهترین داروها و قرص‌هایی که برای درمان شقاق مقعدی استفاده می‌شوند، با ذکر نام فارسی و لاتین، روش مصرف، نوع دارو، هزینه، عوارض جانبی و مدت درمان آورده شده است.

لیدوکائین (Lidocaine)

لیدوکائین یک بی‌حس کننده موضعی است که به تسکین درد و ناراحتی ناشی از شقاق مقعدی کمک می‌کند. با بی‌حس کردن ناحیه عمل می‌کند و درد را تقریباً بلافاصله پس از استفاده کاهش می‌دهد؛ به‌ویژه قبل از اجابت مزاج برای به حداقل رساندن درد مفید است.

• روش مصرف: کاربرد موضعی
• شکل دارو: پماد یا ژل
• عوارض جانبی: تحریک موضعی، واکنش‌های آلرژیک و بی‌حسی
• طول دوره درمان: 2-3 بار در روز به مدت حداقل 2 هفته استفاده شود.

متیل‌سلولز (Methylcellulose)

متیل‌سلولز یک فیبر محلول در آب است که با افزایش حجم مدفوع و نرم کردن آن، به کاهش فشار هنگام دفع کمک می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که ترک‌ها و زخم‌های ناشی از شقاق مقعدی فرصت بهتری برای بهبودی داشته باشند. همچنین، متیل‌سلولز حرکات روده را تنظیم کرده و از یبوست جلوگیری می‌کند، که یکی از عوامل اصلی ایجاد و تشدید شقاق محسوب می‌شود. این دارو معمولاً به شکل پودر یا قرص در دسترس است و باید با مقدار کافی آب مصرف شود تا اثر مطلوب خود را نشان دهد.

مصرف متیل‌سلولز برای برخی افراد مناسب نیست. افرادی که دچار انسداد روده، مشکلات بلع یا حساسیت به ترکیبات این دارو هستند، نباید از آن استفاده کنند. همچنین، در صورت ابتلا به دردهای شکمی ناشناخته، مصرف این دارو باید با مشورت پزشک انجام شود. عوارض جانبی رایج شامل نفخ، افزایش گاز روده و ناراحتی‌های گوارشی خفیف است. برای جلوگیری از این مشکلات، توصیه می‌شود مصرف دارو را با مقدار کم آغاز کرده و به تدریج افزایش داد.

نیتروگلیسیرین (Nitroglycerin)

نیتروگلیسیرین، با شل کردن عضله اسفنکتر مقعد و بهبود جریان خون در این ناحیه، به بهبود سریعتر کمک می‌کند.

• روش مصرف: کاربرد موضعی
• شکل دارو: پماد
• عوارض جانبی: سردرد، سرگیجه، فشار خون پایین
• طول دوره درمان: 2-3 بار در روز به مدت 6-8 هفته استفاده شود.

دیلتیازم (Diltiazem)

دیلتیازم، یک مسدود کننده کانال کلسیم است که به‌صورت موضعی برای شل کردن اسفنکتر مقعد استفاده می‌شود. این دارو درد را کاهش می‌دهد، جریان خون را بهبود می‌بخشد و به بهبود شقاق کمک می‌کند.

• روش مصرف: کاربرد موضعی
• شکل دارو: کرم یا پماد
• عوارض جانبی: تحریک موضعی، سرگیجه، سردرد
• طول دوره درمان: 2-3 بار در روز به مدت 6-8 هفته استفاده شود.

هیدروکورتیزون (Hydrocortisone)

هیدروکورتیزون یک کورتیکواستروئید است که التهاب، تورم و خارش در ناحیه آسیب دیده را کاهش می‌دهد و باعث تسکین علائم می‌گردد.

• روش مصرف: کاربرد موضعی
• شکل دارو: کرم یا شیاف
• عوارض جانبی: تحریک موضعی، نازک شدن پوست با استفاده طولانی مدت
• طول دوره درمان: 2-4 بار در روز به مدت حداکثر 2 هفته استفاده شود

لاکتولوز (Lactulose)

لاکتولوز (Lactulose) یک ملین اسموتیک است که با افزایش میزان آب در روده‌ها، حرکات روده را تسهیل می‌کند و یبوست را کاهش می‌دهد. این خاصیت باعث کاهش فشار هنگام دفع شده و به بهبود شقاق مقعد کمک می‌کند. ترکیب این دارو از دی‌ساکاریدهای مصنوعی تشکیل شده است که در روده کوچک جذب نمی‌شود و مستقیماً به روده بزرگ می‌رسد. در آنجا توسط باکتری‌های روده تخمیر شده و تولید اسیدهای چرب کوتاه‌زنجیر می‌کند که باعث نرم شدن مدفوع و کاهش تحریک زخم‌های مقعدی می‌شود.  

اگرچه لاکتولوز برای بسیاری از بیماران بی‌خطر است، افرادی که دچار انسداد روده، عدم توانایی در هضم لاکتوز یا حساسیت به ترکیبات این دارو هستند، نباید از آن استفاده کنند. مصرف این دارو ممکن است عوارضی مانند نفخ، درد شکمی، اسهال و عدم تعادل الکترولیت‌ها ایجاد کند. در صورت مصرف طولانی‌مدت یا دوزهای بالا، این عوارض شدت بیشتری پیدا می‌کنند و نیاز به مشورت با پزشک دارند.

سم بوتولینوم؛ بوتاکس (Botulinum Toxin)

تزریق سم بوتولینوم، با فلج موقت عضله اسفنکتر مقعد، به کاهش اسپاسم و بهبودی کمک می‌کند. اغلب زمانی در نظر گرفته می‌شود که سایر درمان‌ها شکست خورده باشند.

• روش مصرف: تزریقی
• شکل دارو: محلول تزریقی
• عوارض جانبی: بی‌اختیاری موقت و کبودی در محل تزریق
• طول دوره درمان: به‌طور معمول یک تزریق منفرد چند ماه طول می‌کشد

نیفیدیپین (Nifedipine)

نیفدیپین یکی دیگر از مسدود کننده‌های کانال کلسیم است که به‌صورت موضعی برای شل کردن اسفنکتر مقعد و بهبود جریان خون و تسهیل بهبود شقاق استفاده می‌شود.

• روش مصرف: کاربرد موضعی
• شکل دارو: ژل یا پماد
• عوارض جانبی: تحریک موضعی، سردرد، سرگیجه
• طول دوره درمان: 2-3 بار در روز به مدت 6-8 هفته استفاده شود.

پلی‌اتیلن گلیکول (PEG, Miralax)

پلی‌اتیلن گلیکول (PEG, Miralax) یک ملین اسمزی است که برای درمان یبوست مزمن و مشکلات مرتبط با دفع، از جمله شقاق مقعد، استفاده می‌شود. این دارو با جذب آب به داخل روده، مدفوع را نرم‌تر کرده و عبور آن را آسان‌تر می‌کند. در نتیجه، فشار و تحریک وارده بر دیواره مقعد کاهش یافته و روند بهبود شقاق تسریع می‌شود. ساختار پلی‌اتیلن گلیکول از زنجیره‌های بلند اتیلن اکسید تشکیل شده است که به دلیل خواص هیدروفیلیک، توانایی بالایی در نگه‌داشتن آب دارند. این ویژگی باعث می‌شود که PEG بدون ایجاد وابستگی، عملکرد طبیعی روده را بهبود دهد.  

افرادی که به انسداد روده، بیماری‌های التهابی شدید روده یا حساسیت به پلی‌اتیلن گلیکول مبتلا هستند، نباید از این دارو استفاده کنند. مصرف این ملین ممکن است عوارضی مانند نفخ، کرامپ شکمی و اسهال ایجاد کند. در برخی موارد نادر، واکنش‌های آلرژیک یا عدم تعادل الکترولیت‌ها نیز گزارش شده است. برای جلوگیری از عوارض جانبی، رعایت دوز توصیه‌شده و مشورت با پزشک پیش از مصرف ضروری است.

پسیلیوم (Psyllium)

پسیلیوم یک ملین توده ساز است که به جلوگیری از یبوست کمک می‌کند که می‌تواند باعث تشدید یا ایجاد شقاق مقعدی شود. این دارو، مدفوع را  نرمتر می‌کند و فشار را در حین حرکات روده کاهش می‌دهد.

• روش مصرف: مصرف خوراکی
• شکل دارو: پودر یا کپسول
• عوارض جانبی: نفخ، گاز
• طول دوره درمان: روزانه، به میزان لازم برای مکمل‌های فیبر غذایی

آیا استفاده از دارو برای درمان شقاق کافی ست؟

استفاده از دارو برای درمان شقاق معمولاً به عنوان یک روش کم‌تهاجمی و اولیه توصیه می‌شود، اما میزان اثر آن به شدت بیماری و واکنش بدن بیمار بستگی دارد. پمادهای حاوی نیتروگلیسیرین یا مسدودکننده‌های کانال کلسیم می‌توانند با افزایش جریان خون در ناحیه و کاهش اسپاسم عضلات مقعدی، به ترمیم ترک‌های پوستی کمک کنند. با این حال، این روش درمانی بیشتر برای موارد خفیف تا متوسط مؤثر است و در صورت پیشرفت بیماری، تأثیر آن کاهش می‌یابد. بنابراین، استفاده از دارو یک درمان قطعی محسوب نمی‌شود و بیشتر به عنوان یک راهکار موقتی برای کاهش درد و تسریع روند بهبود اولیه در نظر گرفته می‌شود.

اگر دارودرمانی نتواند نتیجه مطلوبی ایجاد کند، بیمار باید به گزینه‌های درمانی پیشرفته‌تری روی بیاورد. درمان فیشر در مراحل پیشرفته شامل روش‌هایی مانند تزریق بوتاکس برای کاهش تنش عضلانی، گشادکننده‌های مقعدی برای کاهش فشار، و در نهایت جراحی اسفنکتروتومی داخلی برای برطرف کردن اسپاسم عضلات است. این روش‌ها که به عنوان راهکارهای کم‌تهاجمی تا تهاجمی شناخته می‌شوند، بسته به شدت علائم و پاسخ بیمار به درمان‌های قبلی انتخاب می‌شوند. در مواردی که زخم عمیق‌تر شده یا علائم شقاق مزمن ادامه پیدا کرده است، روش‌های جراحی معمولاً بهترین گزینه برای درمان قطعی و جلوگیری از عود مجدد بیماری خواهند بود.

دارو برای درمان شقاق، کم تهاجمی ولی موثر!

مطالعات نشان می‌دهند که دارو برای درمان شقاق می‌تواند تا ۸۰ درصد از بیماران را بدون نیاز به جراحی بهبود بخشد. استفاده از ترکیباتی مانند نیتروگلیسیرین (Nitroglycerin) و دیلتیازم (Diltiazem) به‌عنوان دارو برای درمان فیشر باعث کاهش اسپاسم عضلات مقعد و افزایش جریان خون در محل آسیب‌دیده می‌شود. این روش که در پزشکی به Non-Surgical Treatment معروف است، به خصوص برای بیمارانی که از روش‌های تهاجمی اجتناب می‌کنند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود. درمان شقاق با دارو معمولاً شامل پمادها، کرم‌های ترمیم‌کننده و در برخی موارد، داروهای خوراکی برای کاهش التهاب و درد است. بر اساس تحقیقات، بیش از ۶۰ درصد از بیمارانی که به مدت ۶ تا ۸ هفته از این درمان‌ها استفاده کرده‌اند، بهبود قابل توجهی را تجربه کرده‌اند.

منبع: https://iraniansurgeryclinic.com/tablets-anal-fissure/