کدام یک از این دمنوش‌های گیاهی را می‌شناسید؟

دمنوش‌های گیاهی نوشیدنی‌های طبیعی هستند که از یک سو می‌توانند به عنوان یک منبع آرامش و کاهش استرس عمل کنند و از سوی دیگر می‌توانند به عنوان داروی سنتی برای بهبود سلامت جسمی و روحی کاربرد داشته باشند. انواع رایج و متنوعی از دمنوش گیاهی وجود دارد که در این میان، دمنوش نعناع، چای سبز، دمنوش بابونه، دمنوش زعفران و… از جمله معروف‌ترین آن‌ها هستند. مطالعه این مطلب تا انتها می‌تواند بر اطلاعات شما درباره روش‌های تهیه این نوشیدنی طبیعی و انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی بیفزاید. پس با ما همراه باشید.

دمنوش گیاهی چیست؟

دمنوش گیاهی به نوشیدنی‌هایی گفته می‌شود که از طریق دم کردن اجزای مختلف گیاهان، از جمله برگ‌ها، گل‌ها، ریشه‌ها یا میوه‌ها، در آب داغ تهیه می‌شوند. این فرآیند استخراج ترکیبات فعال گیاهان، شامل آنتی‌اکسیدان‌ها، فلاونوئیدها و دیگر مواد مفید، به هدف بهره‌برداری از خواص درمانی و بهبود سلامتی انجام می‌گیرد. دمنوش‌های گیاهی معمولاً فاقد کافئین هستند و می‌توانند به عنوان جایگزینی سالم برای نوشیدنی‌های کافئین‌دار مورد استفاده قرار بگیرند. هر نوع دمنوش گیاهی با توجه به ترکیبات خاص خود، می‌تواند تاثیر متفاوتی بر بدن داشته باشد؛ به عنوان مثال: کاهش التهاب، بهبود خواب، تقویت سیستم ایمنی و کمک به هضم.

روش‌‌های آماده‌سازی و طرز تهیه دمنوش

روش‌های آماده‌سازی انواع دمنوش گیاهی متنوع است و طرز تهیه دمنوش، به میزان زیادی به نوع و خواص آن دمنوش بستگی دارد. برخی از دمنوش‌ها را باید به صورت دم کرده مصرف کرد و برخی دیگر، در صورت حرارت زیاد دیدن، خواص خود را از دست می‌دهد. همچنین سلیقه و ذائقه نیز می‌تواند به میزان زیادی در انتخاب طرز تهیه دمنوش تاثیر بگذارد. چند شیوه و طرز تهیه دمنوش که رایج هستند:

·        دم کردن با آب جوش

این روش یکی از متداول‌ترین شیوه‌ها و طرز تهیه دمنوش است. در این روش، ابتدا آب را به جوش می‌آورید و سپس برگ‌ها یا گل‌های خشک گیاه را در قوری یا لیوان قرار می‌دهید. آب جوش را روی مواد گیاهی می‌ریزید و درب قوری یا لیوان را می‌پوشانید تا بخار و عطر دمنوش حفظ شود. پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کشیدن، دمنوش گیاهی آماده سرو است. این روش ساده و سریع، به ویژه برای دمنوش‌های معمولی مانند نعناع و چای سبز بسیار مناسب است.

·        دم کردن با حرارت ملایم

در این روش، پس از جوش آمدن آب، حرارت را کم کرده و اجازه می‌دهید دمنوش گیاهی به آرامی دم بکشد. این شیوه معمولاً برای گیاهانی که نیاز به استخراج ترکیبات خاصی دارند، مانند گل گاوزبان یا چای گیاهان دارویی، مناسب است. با این روش، می‌توانید از خواص درمانی گیاهان بهره‌برداری بیشتری کنید، زیرا حرارت ملایم به حفظ عطر و طعم دمنوش کمک می‌کند.

·        دم کردن سرد (Cold Brew)

دم کردن سرد یکی از شیوه‌های نوین تهیه دمنوش است که به شما امکان می‌دهد طعمی ملایم و خنک‌تر به دست آورید. در این روش طرز تهیه دمنوش، برگ‌ها یا گل‌های خشک را در یک ظرف بزرگ قرار داده و آب سرد را به آن اضافه می‌کنید. سپس ظرف را در یخچال قرار می‌دهید و حداقل ۴ تا ۶ ساعت اجازه می‌دهید تا دمنوش گیاهی شما آماده شود. این روش به ویژه در فصل‌های گرم بسیار محبوب است و می‌تواند به عنوان یک نوشیدنی انرژی بخش سرو شود.

در زمان تهیه دمنوش گیاهی به چه مواردی باید توجه کرد؟

همانطور که اشاره شد، طرز تهیه دمنوش دشوار نیست و برای آماده‌سازی آن، نیاز به گیاه مورد نظر خود و آب جوش یا آب سرد دارید. اگر می‌خواهید دمنوش گیاهی را در منزل آماده کنید، لازم است به موارد زیر که جزء عوامل تاثیرگذار و مهم در طرز تهیه دمنوش هستند، توجه داشته باشید:

·        زمان دم‌کشیدن

مدت زمانی که دمنوش گیاهی دم می‌کشد تأثیر مستقیم بر غلظت ترکیبات فعال گیاه دارد. اگر دمنوش به مدت کافی دم بکشد، مواد مفید مانند آنتی‌اکسیدان‌ها، فلاونوئیدها و ویتامین‌ها به خوبی استخراج می‌شوند. به بیان ساده‌تر، دم کردن به مدت بیش از حد می‌تواند باعث تلخی دمنوش و از بین رفتن خواص سلامتی نوشیدنی شود. این در حالیست که زمان ناکافی و کمتر از حد رایج نیز منجر به عدم استخراج کامل ترکیبات مفید دمنوش خواهد شد.

·        حرارت 

نوع حرارت مورد استفاده در طرز تهیه دمنوش نیز اهمیت دارد. حرارت ملایم می‌تواند باعث حفظ عطر و طعم طبیعی گیاه شود و از تخریب ترکیبات حساس آن جلوگیری نماید. همچنین در نظر داشته باشید که حرارت بالا می‌تواند منجر به کاهش اثرات دارویی برخی از گیاهان شود.

·        نوع گیاه مورد استفاده

نوع گیاه نیز در طرز تهیه دمنوش اهمیت دارد. برخی از گیاهان، مانند چای سبز، به حرارت پایین‌تری نیاز دارند، در حالی که گیاهان دیگر مانند ریشه زنجبیل ممکن است نیاز به دم‌کشیدن طولانی‌تری داشته باشند. انتخاب روش مناسب برای هر نوع گیاه می‌تواند به حداکثر کردن خواص درمانی و مزایای آن کمک کند.

·        کیفیت مواد اولیه

کیفیت گیاهان مورد استفاده نیز بر فواید دمنوش موثر خواهد بد. استفاده از گیاهان تازه و ارگانیک معمولاً نتایج بهتری به همراه دارد، زیرا این گیاهان حاوی ترکیبات فعال بیشتری هستند. در مقابل، گیاهان کهنه یا بی‌کیفیت، ممکن است خواص درمانی مورد انتظار شما را به همراه نخواهند داشت.

·        ترکیب با سایر مواد

اضافه کردن مواد دیگر مانند عسل، لیمو یا دارچین می‌تواند خواص درمانی دمنوش گیاهی را افزایش دهد. انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی می‌توانند اثرات سلامتی را تقویت و لذت نوشیدن را دو چندان کنند. در ادامه چند مثال از انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی بیان می‌کنیم.

مثال‌هایی از انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی

انواع دمنوش گیاهی ترکیبی به دلیل ترکیب خواص چندین گیاه، می‌توانند فواید درمانی و طعم‌های متنوع‌تری ارائه دهند. برخی از انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی عبارت‌اند از:

• دمنوش سبز و مریم گلی: چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست و مریم گلی به عنوان یک گیاه تقویت‌کننده حافظه شناخته می‌شود. از این رو، ترکیب چای سبز و مریم گلی می‌تواند به افزایش متابولیسم و بهبود تمرکز کمک کند. 
• دمنوش نعناع و چای سیاه: این ترکیب می‌تواند به افزایش انرژی و تمرکز کمک کند. نعناع خاصیت خنک‌کنندگی دارد و چای سیاه به عنوان یک منبع کافئین عمل می‌کند.
• دمنوش چای سیاه و هل: این دمنوش گیاهی یکی از انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی است که می‌تواند به بهبود هضم و افزایش انرژی کمک کند. لازم به ذکر است که هل خاصیت ضد التهابی دارد و می‌تواند به تسکین مشکلات گوارشی کمک کند.
• دمنوش زنجبیل و لیمو: این دمنوش به عنوان یک تقویت‌کننده سیستم ایمنی شناخته می‌شود. زنجبیل خاصیت ضد التهابی دارد و لیمو منبع خوبی از ویتامین C است و به همین دلیل، می‌توان از این ترکیب برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده کرد.
• دمنوش زعفران و دارچین: این دمنوش گیاهی یکی دیگر از انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی می‌باشد که می‌تواند به تقویت روحیه و کاهش اضطراب کمک کند. زعفران خاصیت ضد افسردگی دارد و دارچین به بهبود متابولیسم و تعادل قند خون کمک می‌کند.
• دمنوش گل گاوزبان و نعناع: این دمنوش ترکیبی آرام‌بخش و تسکین‌دهنده است و به کاهش استرس و اضطراب، بهبود هضم و تسکین سردرد کمک می‌کند.
• دمنوش بابونه و دارچین: این دمنوش گیاهی ترکیبی آرام‌بخش و خوشبو است که به بهبود خواب و کاهش استرس کمک می‌کند. لازم به ذکر است که دارچین خاصیت ضد باکتریایی دارد و می‌تواند به تنظیم قند خون کمک کند.
• دمنوش آویشن و رزماری: این دمنوش نیز در گروه انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی قرار دارد و می‌تواند به بهبود سیستم تنفسی و تقویت حافظه کمک کند. آویشن خاصیت ضد باکتریایی دارد و رزماری به عنوان یک تقویت‌کننده مغز شناخته می‌شود.
• دمنوش گل یاس و لیمو: این دمنوش معطر می‌تواند به آرامش و تسکین استرس کمک کند. گل یاس خاصیت آرام‌بخش دارد و لیمو به دلیل داشتن ویتامین C، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
• دمنوش چای سفید و زعفران: این دمنوش گیاهی یک نوشیدنی لوکس و خوشمزه است که به تقویت روحیه و انرژی کمک می‌کند. زعفران خاصیت ضد افسردگی دارد و چای سفید سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست.
• دمنوش چای سفید و مریم گلی: این مورد از انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی، علاوه بر عطر و طعم دلپذیر، می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند. چای سفید غنی از آنتی‌اکسیدان‌هاست و مریم گلی باعث بهبود عملکرد مغز و بهبود حافظه و تمرکز می‌شود.
• دمنوش چای سبز، نعناع و لیمو: چای سبز دارای آنتی‌اکسیدان‌های قوی است و نعناع و لیمو به طرز خوشمزه‌ای طعم آن را تقویت می‌کنند. ترکیب حاصل از این مواد می‌تواند به بهبود متابولیسم و افزایش انرژی کمک کند. 

جمع‌بندی

انواع دمنوش گیاهی می‌توانند به روش‌های مختلفی تهیه شوند، از جمله دم کردن با آب جوش، دم کردن سرد، و… که هر روش تأثیر خاصی بر غلظت و خواص گیاهان دارد. همانطور که درباره انواع دمنوش‌های گیاهی ترکیبی بیان شد، ترکیب چندین گیاه در دمنوش‌های ترکیبی، فواید درمانی بیشتری را به همراه دارد و می‌تواند خواص مختلفی مانند آرامش‌بخشی، تقویت سیستم ایمنی، و بهبود هضم را ارائه دهد. دمنوش‌هایی مانند گل گاوزبان و نعناع، زنجبیل و لیمو، و… نمونه‌هایی از این ترکیبات هستند که می‌توانند به راحتی در خانه تهیه و مصرف شوند.