در سنین 2 الی 4 سالگی، کودکان به‌دنبال استقلال بیشتری هستند و اغلب از رفتارهای پرخاشگرانه به‌عنوان ابزار‌هایی برای بیان نیازها و خواسته‌های خود استفاده می‌کنند. این رفتار‌ها ممکن است شامل داد زدن، پرتاب وسایل یا حتی خودزنی باشد، که گاهی والدین را به‌شدت نگران می‌کند.
فرزندان در این سن هنوز به‌طور کامل توانایی بیان احساسی خود را پیدا نکرده‌اند پس در این شرایط، والدین باید سعی کنند تا دلایل پنهان این رفتار‌ها را دریابند. در ادامه به بررسی بیشتر لجبازی و درمان پرخاشگری کودک خواهیم پرداخت.
ویژگی کودکان لجباز 3 ساله
کودک 3 ساله در این مرحله از رشد، برای دست یافتن به خواسته‌هایش پافشاری می‌کند که همیشه به‌معنای لجباز بودن او نیست؛ تفاوت جزئی میان لجباز بودن و مصمم بودن وجود دارد.
یکی از ویژگی‌های بارز کودکان لجباز، هوش و خلاقیت آن‌ها است. این کودکان اغلب با سوالات متعددی در مورد دنیای اطراف خود مواجه می‌شوند و این پرسش‌ها ممکن است به اشتباه با تمایل برای سرکشی تفسیر شوند. کودکان لجباز همچنین ممکن است رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی از خود نشان دهند؛ آن‌ها به‌سرعت و به‌طور مکرر عصبانی می‌شوند و در موقعیت‌های مختلف داد‌وفریاد به‌پا می‌کنند.
این ویژگی‌ها نشان‌دهندۀ آن است که والدین باید با درک عمیق‌تری به رفتارهای کودک خود نگاه کنند و سعی کنند تا این انرژی با کمک روانشناس کودک در تهران به سمت مثبتی هدایت شود.
علل لجبازی کودک 3 ساله چیست؟
کودکان 3 ساله به‌دنبال استقلال و جدایی از والدین و بزرگ‌ترها هستند و در این مرحله ممکن است رفتار‌هایی مثل لجبازی از خود نشان دهند. شناسایی و درک علت رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان، به والدین این امکان را می‌دهد که به‌صورت موثری به‌نیازهای عاطفی آن‌ها پاسخ دهند و به درمان پرخاشگری کودک بپردازند. دلایل مختلف لجبازی کودک عبارتند از:
1)استقلال‌طلبی
کودکان در این سن به‌دنبال ابراز وجود و نشان‌دادن استقلال خود هستند. این تلاش برای جدایی گاهی می‌تواند به‌صورت لجبازی بروز کند، زیرا کودک می‌خواهد از کنترل بزرگ‌ترها خارج شود.
2)عدم توانایی در بیان احساسات
کودکان 3 ساله در‌حال یادگیری مهارت‌های ارتباطی هستند، اما همچنان قادر به بیان کامل احساسات و خواسته‌های خود نیستند. بنابراین، ممکن است با لجبازی، نارضایتی و خشم خود را بروز دهند. شما می‌توانید با کمک گرفتن از مشاورهای متخصص، روش‌های مختلف برای درمان پرخاشگری کودک را آموزش ببینید.
3)مرزگذاری
لجبازی روشی است که کودکان برای آزمایش مرزها و قواعد رفتاری استفاده می‌کنند. آن‌ها با این رویکردمی‌خواهند بفهمند چه کارهایی مجاز است و چه کارهایی ناپسند.
4)تاثیرات محیطی
تجارب اجتماعی و محیطی بر رفتار کودکان تاثیر گذارند؛ اگر کودک در محیط پر‌‌‌تنشی باشد، احتمال لجبازی او افزایش می‌یابد.
5)مدل‌سازی رفتار
کودکان ممکن است رفتارهای لجبازانه را از دیگران، از جمله بزرگ‌ترها یا همسالان یاد بگیرند؛ مشاهده و تقلید از رفتارهای دیگران در شکل‌گیری و تشدید لجبازی، موثر هستند.
از چه راهکارهایی برای برخورد با کودک 3ساله لجباز استفاده کنیم؟
شناخت روش‌های صحیح برای تعامل با کودک لجباز، به‌بهبود رابطه والد و کودک منجر می‌شود. با مراجعه به مشاوره مشکلات خانوادگی و رعایت نکات لازم، می‌توانید به کودک خود کمک کنید تا درک بهتری از احساسات و رفتارهایش پیدا کند و از لجبازی‌هایش بکاهد.
در ادامه 8 راهکارها موثر برای برخورد با لجبازی کودک 3 ساله، ارائه شده است:
- پرهیز از بحث و جدل: بحث کردن با کودک منجر به پافشاری بیشتر او می‌شود، سعی کنید از تنش‌های اضافی دوری کنید.
- صحبت کردن با لحن مناسب: لحن آرام و مودبانه شما به کودک یاد می‌دهد که باید با احترام رفتار کند.
- درک کردن کودک: باکودک در مورد موضوعات مورد علاقه‌اش صحبت کنید و نشان دهید که احساسات او را درک می‌کنید؛ این کار احساس اعتماد را در او تقویت می‌کند.
- مشارکت در تصمیم‌گیری: دادن انتخاب‌های متعدد به کودک، فرصتی ارزشمند برای مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها فراهم می‌آورد. این فرآیند به او احساس استقلال داده و حس مسئولیت‌پذیری را در او تقویت می‌کند.
- حذف قوانین سختگیرانه: قوانین سخت و متعدد باعث لجبازی کودک می‌شوند؛ سادگی و شفافیت در قوانین، به‌ایجاد فضایی مثبت و کم‌تنش کمک می‌کند.
- واکنش نشان دادن در برابر رفتارهای نادرست: هیچ‌گاه بی‌تفاوت نباشید چرا که واکنش مناسب به رفتارهای نادرست، برای آموزش رفتار صحیح به کودک، ضروری است.
- ترکیب چیزهای ناخوشایند با موارد خوشایند: فعالیت‌های غیرمحبوب را با فعالیت‌های مورد علاقه‌اش ترکیب کنید. برای مثال، هنگام حمام کردن به او عروسک بدهید.
- برخورد محبت‌آمیز: عشق و محبت شما می‌تواند موجب آرامش و امنیت کودک شود. با لبخند و محبت به او نشان دهید که او برایتان مهم است.
سخن آخر
به‌طور کلی، لجبازی در کودکان 3 ساله بخشی طبیعی از فرآیند رشد است. درک دلایل این رفتار به والدین کمک می‌کند تا با صبر و استفاده از روش‌های مثبت به‌بهبود رفتار فرزندان خود بپردازند. مرکز روان تحلیلی ایرانیان در تلاش است تا با ارائه خدماتی مانند مشاوره مشکلات خانوادگی و ملاقات با روانشناس کودک در تهران سلامت روان والدین، کودکان و درنهایت خانواده را ارتقا دهد.
