تعریف اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نوعی اختلال شخصیت روانشناختی است که با بدگمانی، خرافات، عقاید و افکار عجیب و غیرواقعی، ترس اجتماعی، علاقه به انزوای اجتماعی و دوری از جمع خودش را بروز می‌دهد. در بیماری اسکیزوتایپال فرد معتقد است که ویژگی‌های خارق‌العاده‌ای دارد و دارای قدرت ماورائی است.»
امروز در این مقاله از ماورای سلامت نکات خیلی مفید و عملی و کاربردی برای شما در نظر گرفته ایم.
علل ایجاد اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
شخصیت، ترکیبی از افکار، احساسات و رفتارهایی است که شما را منحصر به فرد می‌کند. شخصیت دریچه‌ای است که شما از طریق آن دنیای خارج را مشاهده و درک می‌کنید و با آن ارتباط برقرار می‌کنید. شخصیت در دوران کودکی، از طریق تعامل عوامل ارثی و محیطی شکل می‌گیرد.
در شرایط رشد عادی، کودکان به مرور زمان یاد می‌گیرند که به طور دقیق نکات اجتماعی را تفسیر کنند و به درستی و با انعطاف پاسخ دهند. علت ایجاد اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ناشناخته است، اگرچه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی، به ویژه در اوایل کودکی، ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشد.
علائم اسکیزوتایپال
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نیز مانند دیگر اختلالات با علائم و نشانه‌هایی همراه است که با مشاهده آن می‌توانید تا حدودی وجود این اختلال را تشخیص دهید. البته باید این نکته را در نظر بگیرید که تشخیص یک اختلال فقط با دانش و تخصص درمانگر حرفه‌ای اتفاق می‌افتد و هر فردی قادر به تشخیص آن نیست. با این حال نشانه‌های کلی و عمومی وجود دارد که می‌تواند مانند زنگ هشدار برای وجود این بیماری عمل کند. از مهمترین علائم اختلال شخصیت اسکیزوتایپال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
باورهای عجیب و خرافی
مهمترین و اولین نشانه‌ای که در بیماران اسکیزوتایپال وجود دارد، باورهای عجیب و خرافی در آن‌هاست. در واقع این بیماران به مواردی اعتقاد دارند که اگر یک فرد عادی آن‌ها را بشنود، با هیچ منطقی قادر به پذیرفتن آن نیست.
اعتقاد به قدرت ماورائی
برخی از بیماران اسکیزوتایپال اعتقاد دارند که دارای قدرت‌های ماورائی هستند و می‌توانند کارهای خارق‌العاده و شگفت‌انگیز را انجام دهند. یکی از نمونه‌های رایج و بسیار مشهور در این مورد، اعتقاد افراد به پیامبری یا ادعای امامت است. آن‌ها بیان می‌کنند که از سمت خدا برگزیده شده‌اند و وظیفه هدایت دیگران را بر عهده دارند.
تجربه‌های عجیب و باورنکردنی
اگر پای صحبت افرادی با اختلال شخصیت اسکیزوتایپال بنشینید، می‌بینید که از تجربیات بسیار عجیب و باورنکردنی صحبت می‌کنند که بسیار غیرواقعی است. این ویژگی از توهم این افراد ناشی می‌شود و به همین دلیل آن‌ها داستان‌های خاصی را درباره خودشان بیان می‌کنند.
افکار پارانوئید و بدگمانی
افکار اسکیزوتایپال گاهی خودشان را به شکل افکار پارانوئید بروز می‌دهند. در واقع کسانی که به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال مبتلا هستند نسبت به دیگران بدگمان، بدبین و شکاک هستند و درباره صداقت دیگران همیشه شک دارند.
انزوای اجتماعی
این افراد با تعداد بسیار اندکی از افراد دیگر در ارتباط هستند و همیشه تنهایی و انزوا را به حضور در جمع ترجیح می‌دهند. اسکیزوتایپال ها دوست یا روابط دوستانه زیادی ندارند و فقط عده بسیار اندکی (اغلب اعضای خانواده) با آن‌ها در ارتباط‌اند.
پوشش عجیب و غریب
از دیگر علائم اختلال شخصیت اسکیزوتایپال می‌توان به پوشش عجیب و غیرمتعارف این طیف افراد اشاره کرد. پوشش مبتلایان به اسکیزوتایپال اغلب به شکل‌های غیرمعمولی و مغایر با فرهتک جامعه است.
دلهره زیاد در جمع
افرادی که با اختلال شخصیت اسکیزوتایپال روبه‌رو هستند دلهره بسیاری در جمع دارند و به دلیل همین دلهره فزاینده از جمع‌ها فرار می‌کنند.
آیا شخصیت اسکیزوتایپال و اسکیزوفرنی یکسان هستند؟
برخی در برخورد با این دو بیماری تصور می‌کنند که اختلال شخصیت اسکیزوتایپال و اسکیزوفرنی دقیقا یکسان هستند. در صورتی حقیقت چیز دیگری می‌گوید و اسکیزوتایپال و اسکیزوفرنی با یکدیگر متفاوتند.
اسکیزوفرنی نوعی اختلال روانی طولانی مدت و حاد است که میان فکر، احساسات و رفتار فرد بیمار شکاف‌هایی را به وجود می‌آورد و رفته‌رفته فرد را از واقعیت جدا کرده و به سمت هزیان یا توهم میبرد. بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی احساس می‌کنند ذهنشان تکه‌تکه شده و به سمت هذیان‌گویی می‌روند. اما در اسکیزوتایپال فرد حفظ روابط فردی، تفکر و فرایندهای رفتاری دچار می‌شود.
اصلی‌ترین تفاوت میان این دو اختلال روانشناختی، این است که شدت بیماری و طول مدت روانپزشکی آن بسیار زیاد است اما در اسکیزوتایپال تنها قسمت‌های گذرایی از روان‌پریشی با درجه کمتر وجود دارد.
اسکیزوتایپال‌ها به چه بیماری‌های دیگری مبتلا می‌شوند؟
عموما مراجعانی که در آن‌ها اختلال شخصیت اسکیزوتایپال تشخیص می‌شوند، برای درمان دیگر مشکلات خود به درمانگر مراجعه کرده‌اند و پس از گفت‌گو با درمانگر به عنوان بیمار اسکیزوتایچ شناخته می‌شوند.
عموما کسانی که به اختلال اسکیزوتایپال مبتلا می‌شوند، مستعد ابتلا به مشکلات زیر هم هستند:
- افسردگی شدید
- اقدام به خودکشی
- اختلالات اضطرابی
- سایر اختلال‌های شخصیت
- مصرف الکل یا اعتیاد به مخدرها
درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال از راه‌های گوناگونی صورت می‌گیرد که فقط توسط روان درمانگر و روانپزشک متخصص قابل انجام است. درمان اسکیزوتایپال به کمک دو روش روان درمانی و دارو درمانی در کنا هم اتفاق می‌افتد.
روان درمانی
روان درمانی شیوه‌ای است که درمانگر از طریق جلسات مختلف مشاوره و گفت‌وگو با بیمار صحبت می‌کند. این جلسات کمک می‌کنند که درمانگر دید وسیع‌تری را از مسیر درمان و بهبودی بیمار پیدا کند و هر آنچه با نیاز مراجع همخوانی دارد به او ارائه دهد.
دارو درمانی
اختلالات روانی حاد علاوه‌بر روان درمانی و صحبت با یک مشاور و روانشناس متخصص، نیازمند دارو درمانی هم هست. در واقع بسیاری از علائم خطرناک و شدید بیماری، به کمک برخی داروهای روانپزشکی قابل بهبود هستند و به تدریج کاهش می‌یابد. در رابطه با دارو درمانی باید به این نکته توجه کنید که هر نوع دارویی، به‌ویژه داروهای مصرفی در روانپزشکی، نیاز به تشخیص، تایید و تجویز روانپزشک متخصص دارد. بنابراین به هیچ عنوان داروهای روانشناختی را به صورت خودسرانه مصرف یا قطع نکنید. چراکه می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیر جسمی و روحی را به دنبال داشته باشد.
مهمترین نکته در مصرف داروها این است که کامل سر وقت و به شکل منظم، در اندازه و دوز مشخصی که روانپزشک آن را بیان کرده بخورید.
