افزایش اعتماد به نفس یک مساله حیاتی و از ضروریات زندگی زمینی است. زیرا بدون آن مورد حجمه حملات هم نوعان خود به قصد سواستفاده در محیط های کاری، روابط دوستانه، مراودات اجتناب ناپذیر اجتماعی قرار خواهیم گرفت و حتی کاهش کیفیت در روابط خانوادگی را تجربه خواهیم کرد.
در مبحث روانشناسی مسائلی تحت عنوان راه های افزایش اعتماد به نفس عنوان می شود که بدون تلاش بی وقفه و پیمودن راهی سخت توسط خودِ فرد عملا بی فایده و پوچ هستند! پس اگر طالب به دست آوردن اعتماد به نفس هستید، ابتدا باید بپذیرید که راهی سخت پیش روی دارید و در ادامه باید بدانید که مقصر دانستن دیگران و پیدا کردن نقش آن ها در سرکوب شما و تضعیف اعتماد به نفس تان عمری بیهوده و عملی بی فایده است.
در هر حال بالا بردن اعتماد به نفس به وسیله تمرین های عملی و سخت گیری به خود است که جامه زیبای عمل را بر تن می کند و از فرد انسانی قوی می سازد. وگرنه فرد می تواند از حالا تا قیامت به بررسی علت و معلول های بیرونی بپردازد، بی آنکه کوچک ترین رشدی در شخصیت وی صورت پذیرد.
در دنیایی مملو از چالش ها و عدم قطعیت ها، اعتماد به نفس به عنوان چراغ راهنمای افراد به سمت موفقیت و تحقق اهداف شخصی است. در حالی که به نظر می رسد برخی افراد بدون زحمت اعتماد به نفس خود را به نمایش می گذارند، برای بسیاری، این مهارتی است که نیاز به پرورش و توسعه دارد. اگر تا به حال آرزو کرده اید که در تمام جنبه های زندگی خود اعتماد به نفس داشته باشید، در جای مناسبی هستید. این مقاله از مجله ماورای سلامت رازهای تقویت اعتماد به نفس و توانمندسازی خود را برای مقابله با جهان آشفته اطراف کشف می کند.
درک اعتماد به نفس
تعریف اعتماد به نفس
اعتماد به نفس چیزی بیش از یک احساس است. این طرز فکری است که افراد را قادر می سازد تا به توانایی ها و قضاوت خود اعتماد کنند. این اطمینان است که می توانید با چالش ها کنار بیایید، تصمیم بگیرید و با نگرش مثبت با تجربیات جدید مقابله کنید.
افزایش اعتماد به نفس در زنان
از آنجایی که در جوامع جهان سومی به زن نقش مکمل داده شده و بیشتر در حاشیه قرار داشته اند، ممکن است دچار کاهش اعتماد به نفس بیشتری نسبت به مردان قرار گرفته باشند. اما اگر نقطه تعادل و تعامل آگاهانه با جامعه در فرد تقویت نشود، به زودی شاهد هنجار شکنی هایی از سوی زنان خواهیم بود که شالوده جوامع را به نابودی خواهد کشاند.
زن و مرد بودن در عین یکسان بودن در پیشگاه الهی، هر کدام به طور مجزا دارای خصوصیات و ویژگی های منحصر به فرد خود هستند. اگر مردی به رفتارهای زنانه کشیده شود، قدرت مردانه خود را خواهد باخت. عکس این قضیه نیز صادق است؛ هنگامی که زنان برای افزایش اعتماد به نفس و گسترش آزادی های فردی خویش مانند مردان رفتار می کنند، ذات حقیقی خود که بی همتا ترین گوهر هستی یعنی زنب ودن است را فراموش می کنند و در هزار توی رفتارهای مردانه گم می شوند.
اساس برای افزایش اعتماد به نفس در زنان باید آن ها را به شناخت نقاط ضعف خویش مشغول کرد و سپس از ایشان بخواهیم که برای رفع نقاط ضعف و عوامل ایجاد آن ها گام های عملی بردارند.
یک مثال عینی برای روشن ساختن ذهن مخاطبین گرامی ارائه می دهیم:
معنی اعتماد به نفس این است که ابتدا خود را آنگونه که هستیم ببینیم و سپس برای بهتر شدن و داشتن رفتاری بی عیب و نقص تر تلاش کنیم. در مثال رانندگی در زنان، هیچ نیازی به اجرای رفتارهای ناآگاهانه مردان و بی دقتی ها و سبقت های ناشیانه آقایان برای اثبات مهارت در رانندگی وجود ندارد. فرد باید با رعایت ضرافت و ریزبینی و حساسیت زنانه خود در رانندگی، سعی کند از حس تزریق شده در جامعه که زنان رانندگی خوبی ندارند، ذهن و جان خود را پاکسازی کند. در عین حال هرگز نباید به تقلید از سهل انگاری و بی پروایی رانندگی مردان برای اثبات خویشتن الگوبرداری کند.
معنی اعتماد به نفس
اعتماد به نفس به معنای لاف زدن و رفتارهای مضحک برای در معرض نمایش و تایید دیگران قرار گرفتن نیست! برای بالا بردن اعتماد به نفس به مرکز توجه قرار گرفتن هم هیچ نیازی نداریم.
راه حل ساده و در عین حال اجرای آن بسیار سخت است. برای افزایش اعتماد به نفس باید از کوچک ترین و پیش پا افتاده ترین اعمال روزمره و بی اهمیت خود شروع کنید.
علائم کمبود اعتماد به نفس
از دید نگارنده این مقاله، علائم کمبود اعتماد به نفس محرک های بیرونی و ضعف های دورنی فرد هستند که منجر به کمبود اعتماد به نفس در فرد می شوند. جامعه، خانواده، نبود منابع آموزشی رایگان و ترویج آن ها به صورت گسترده و عدم توانایی والدین در آموزش آگاهانه کودکان، باعث کمبود اعتماد به نفس کودکان و در ادامه بزرگسالان می شود.
هنگامی که فرد قاطعیت در عمل و عزم اسخ را در تصمیم های والدین خود نمی بیند، این گونه رفتارهای دمدمی مزاج و عدم ثلات رای در تصمیم گیری در وی ریشه دار می شود. مضاف بر این روح کودک از انرژی روحی پدر و مادر به فرمان پرودگار تلفیق می شود و در واقع کودک در میزان قدرت تصمیم گیری و توان اجرای آن ها (به جز موارد استثنا که همیش هوجود دارند)، تا اندازه زیادی شبیه به والدین خود خواهد شد.
لیست برخی از علائم کمبود اعتماد به نفس
- ترس از عمل
- تزلزل در تصمیم گیری
- شک و دودلی هنگام اجرای تصمیمات
- احساس شکست قبل و هنگام اجرای هدف ها
- تلاشی پنهان و حتی مشهود برای قرار نگرفتن در موقعیت های عملیاتی که نیاز به اقتدار و تصمیمات قدرتمند دارند
- وابستگی به سایرین و کمبود وجود تصمیمات شخصی در مراحل مختلف زندگی
- وابستگی به والدین برای کوچک ترین انتخاب ها در کودکان و جوانان
درمان کمبود اعتماد به نفس
برای درمان کمبود اعتماد به نفس باید از اعمال کوچک روزمره آغاز کنید. به این شکل که سعی کنید دست به آزمون و خطا در حوزه های عملی و آگاهانه زندگی خود بزنید. اگر از کمبود اعتماد به نفس رنج می برید، همیشه نیاز به تایید فرد یا افرادی برای کوچک ترین تصمیمات و اعمال روزمره ساده خود دارید.
به خاطر داشته باشید که شکست در صورت به کار گیری تمام توان خود و تلاشی از جان و دل برای اجرای تصمیمات، دیگر معنایی ندارد و فقط به رشد و قوی تر شدن شما می انجامد. حتی اگر نتیجه برایتان رضایت بخش نباشد.
چطور اعتماد به نفس داشته باشیم؟
- لیستی از تمام کارهای نیمه تمام و اهداف ضروری در حوزه های مختلف زندگی تان که امروز نیز برای سهولت در مسیر زندگی بدان های نیاز دارید تهیه کنید.
- در تهیه این لیست از هیچ فردی به هیچ وجه کمکی دریافت نکنید
- همیش هسنگ بزرگ نشانه نزدن است؛ پس از اهداف نافرجام کوچک و ساده لیست تان شروع کنید
- بدون کوچک ترین تصور یا ترسی نسبت به نتیجه اعمال و سنجش میزان کیفی آن ها فقط سعی کنید بی عیب و نقص ترین تلاش خود برای افزایش اعتماد به نفس را با جان و دل و تمام وجودتان به اجرا درآورید.
- آرام آرام دست سایرین را از گرفتن تصمیمات روزمره و غیر حیاتی زندگی کوتاه کنید
- همیشه منبعی آگاهانه نظیر کتاب های آگاهانه در حوزه افزایش اعتماد به نفس را مطالعه کنید.
- در صورت امکان فقط و فقط و فقط یک نفر را در اجرای اهداف و تصمیمات خود دخیل کنید. این فرد نباید لاف زن و وابسته به دیگران باشد. کسی که اعتماد به نفس و اقتداری پوشالی از ثروت خانواده یا راه های نامشروع و چپاول بیت المال کسب کرده، هرگز گزینه مناسبی نمی تواند باشد.
- اگ روانکاو و یا درمانگری را انتخاب می کنید، تا حد امکان سعی کنید فردی مقتدر باشد؛ نه فردی که فقط دستورالعمل هایی را حفظ کرده و شعار می دهد.
- اعتماد به نفس را بار ها در چشمان انسان هایی که هیچ دارایی مادی ندارند به وضوح دیده ایم. پس برای افزایش اعتماد به نفس نیازی به ثروت مالی نیست.
تمرینات عملی افزایش اعتماد به نفس
تمرینات عملی افزایش اعتماد به نفس سریع شامل تمامی مسائل کوچک و بزرگ زندگی روزمره هستند. گاهی فرد تا حدی دچار کمبود اعتماد به نفس می شود که حتی برای خری دیک جوراب یا دم کردن یک چای نیاز به تایید دیگران دارد.
- از خانواده همسر یا والدین تان که با آن ها زندگی می کنید درخواست کنید تا به شما در حیطه رفتارهای آگاهانه و سازنده آزادی عمل بدهند.
- ترس از عمل برای همه افراد طبیعی است. پس بابت ترس و استرس خود را سرزنش نکنید و با هر اندک توانی که دارید به پیش بروید.
- با خود تکرار کنید که مادامی که رفتار آسیب زننده ای نداشته باشم، نظر و قضاوت دیگران کوچک ترین اهمیتی ندارد. این گونه جملات اعتماد نفس شما را افزایش می دهند.
- از امروز بدون ترس از قضاوت شدن لباس هایتان را انتخاب کرده و بپوشید. در انتخاب مدل موهایتان، رنگ لباس تان از هیچ کسی نترسید و قضاوت شان را بی اهمیت تلقی کنید.
- تا حد امکان از کسانی که به بهانه دلسوزی و دوست داشتن و به نیت یاری رسانی شما را سرزنش و تحقیر و شماطت می کنند، به شدت فاصله بگیرید و اجازه ندهید شما را به کمبود اعتماد به نفس ببیشتر مبتلا کنند.
- جملات اطرافیان در درمان یا تشدید این مشکل نقش بسیار کلیدی دارد. سعی کنید ترس های درونی تان را فقط با کسانی که شما ر اقضاوت نمی کنند در میان بگذارید.
- بهترین تمرین عملی افزایش اعتماد به نفس قرار گرفتن در وقایع روزانه زندگی است. هر جا که در حال انجام کاری هستید و گفتگوی درونی تان با ترس شما را از انجام کار وامیدارد، با تمام توان تان خلاف آن را انجام دهید.
- به زودی شاهد افزایش اعتماد به نفس و کاهش ترس ها و اضطراب های حاصل از آن خواهید بود.
بلوک های سازنده اعتماد به نفس
خودآگاهی را در آغوش بگیرید
شناخت خود سنگ بنای اعتماد به نفس است. به نقاط قوت، ضعف و موفقیت های گذشته خود فکر کنید تا تصویر واضحی از توانایی های خود به دست آورید.
تعیین اهداف واقعی
هدف گذاری جهت و احساس هدف را فراهم می کند. اهداف بزرگتر را به مراحل کوچکتر و دست یافتنی تقسیم کنید تا حس موفقیت را در طول مسیر تجربه کنید.
پرورش گفتگوی درونی سازنده
گفتگوی درونی شما می تواند به طور قابل توجهی بر اعتماد به نفس شما تأثیر بگذارد. سعی کنید افکار مثبت را با به یادآوردن هدف خود برای رهایی از کمبود اعتماد به نفس بدان نیاز دارید به جای شک و تردید به خود و منفی بافی جایگزین کنید. فراموش نکنید که کاری سخت در پیش است و نباید جا بزنید.
پذیرش شکست به عنوان رشد
شکست سد راه نیست. این یک پله برای موفقیت است. شکست‌ها را به‌عنوان فرصت‌هایی برای یادگیری و رشد بپذیرید، نه به‌عنوان شاخص‌های بی‌کفایتی؛ بدین ترتیب شکست نمی تواند شما را متوقف کند و از هدف تان دورتان کند. اگر دوام بیتورید به زودی شاهد افزایش چشم گیر خودباوری در درون خویشتن خواهید بود.
راهکارهایی برای تقویت اعتماد به نفس
از دایره امن خود خارج شوید
رشد واقعی زمانی اتفاق می افتد که خود را به چالش بکشید. هل دادن به خارج از منطقه آسایش به شما امکان می دهد مهارت ها و تجربیات جدیدی کسب کنید که منجر به افزایش اعتماد به نفس می شود.
از خویشتن خویش مراقبت کنید
سلامت جسمی و روانی با اعتماد به نفس در هم آمیخته است. فعالیت های مراقبت از خود مانند ورزش، خواب کافی و آرامش را برای تقویت عزت نفس خود در اولویت قرار دهید.
توسعه تخصص
ماهر شدن در یک زمینه خاص اعتماد به نفس شما را افزایش می دهد. زمانی را به ارتقای مهارت خود یا توسعه تخصص خود در موضوعی که برای شما مهم است اختصاص دهید.
تجسم و تصدیقات مثبت
خود را در حال موفقیت تصور کنید و هر روز جملات تاکیدی مثبت را تکرار کنید. تجسم و تائید خود می تواند مغز شما را مجدداً به سمت باور به توانایی های شما سوق دهد.
غلبه بر چالش ها و شکست ها
رفتار سنجیده در مقابل منتقدان
انتقاد اجتناب ناپذیر است، اما شما را تعریف نمی کند. یاد بگیرید که بازخورد سازنده را از انتقاد بی اساس متمایز کنید و از آن به عنوان فرصتی برای رشد در نظر بگیرید.
مدیریت سندرم ایمپوستر
سندرم ایمپاستر می تواند شما را به موفقیت هایتان ناباور کند. آن را به عنوان یک پدیده رایج بشناسید و موفقیت ها و دستاوردهای خود را به خود یادآوری کنید.
سندرم ایمپاستر باعث ایجاد عدم اطمینان در مورد توانایی ها، استعدادها و پاداش های تلاش می شود. شک و تردید مهارت ها و خودباوری را زیر سوال می برد و اعتماد به نفس فرد را تضعیف می کند.
یادگیری از مقایسه
مقایسه خود با دیگران می تواند اعتماد به نفس را از بین ببرد. به جای اندازه گیری استانداردهای خارجی، روی پیشرفت خود تمرکز کنید و منحصر به فرد بودن خود را جشن بگیرید.
جمع بندی
در سفر زندگی، اعتماد به نفس به عنوان زره شما عمل می کند و شما را از تردید و ناباوری و شک در مورد توانایی هایتان محافظت می کند. با درک ماهیت آن و پذیرش استراتژی هایی برای پرورش آن، می توانید پتانسیل کامل خود برای رهایی از کمبود اعتماد به نفس را خلق کنید. و مسیر رشد و موفقیت شخصی را در پیش بگیرید. به یاد داشته باشید، اعتماد به نفس یک مقصد نیست. این یک سفر مستمر برای خودیابی و خودشناسی بیشتر است.
سوالات متداول
1. افزایش اعتماد به نفس چقدر طول می کشد؟
افزایش اعتماد به نفس فرآیندی تدریجی است و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با تلاش و تمرین مداوم، می توانید پیشرفت های قابل توجهی را در طول زمان تجربه کنید.
2. آیا می توان اعتماد به نفس را در مراحل بعدی زندگی به دست آورد؟
کاملا. اعتماد به نفس را می توان در هر مرحله از زندگی از طریق خودآگاهی، عادات مثبت و تمایل به یادگیری و رشد پرورش داد.
3. ترس چه نقشی در اعتماد به نفس دارد؟
ترس می تواند با ایجاد شک و تردید به خود مانع اعتماد به نفس شود. مقابله و غلبه بر ترس‌هایتان می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس منجر شود.
4. آیا منابع حرفه ای برای ایجاد اعتماد به نفس در دسترس است؟
بله، مربیان، درمانگران و منابع خودیاری وجود دارند که در ایجاد اعتماد به نفس و عزت نفس تخصص دارند.
5. چگونه می توانم به شخص دیگری کمک کنم تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهد؟
آنها را تشویق کنید تا نقاط قوت خود را بشناسند، اهداف قابل دستیابی را تعیین کنند و برای شکستن عادات مخرب خود گام عملی در زندگی روزمره بردارند.
