شب ادراری (بی اختیاری ادرار) در کودکان

شب ادراری در کودکان چیست؟

بی اختیاری ادرار (شب ادراری) از دست دادن کنترل مثانه است. در کودکان زیر 3 سال ، عدم کنترل کامل مثانه طبیعی است. کودکان هر چه بزرگتر می شوند توانایی بیشتری در کنترل مثانه خود دارند.

مجله ماورای سلامت را تا انتهای این خواندنی جذاب و مفید همراهی کنید.

از دست دادن کنترل مثانه در کودکی که به اندازه کافی بزرگ شده باشد و باید در این سن توانایی کنترل ادرار خود را داشته باشد، شب ادراری نامیده می شود. شب ادراری یا بی اختیاری ادرار می تواند در روز یا شب اتفاق بیفتد و می تواند یک وضعیت نارحت کننده باشد. اما مهم است که پدر و مادر در این مورد صبور باشند و به یاد داشته باشند که فرزندشان در این مساله مقصر نیست و روش های زیادی برای درمان آن و کمک به کودکشان وجود دارد.

شب ادراری یا بی اختیاری ادرار 4 نوع است

کودک ممکن است به یک یا دو مورد از موارد زیر دچار باشد :

• شب ادراری شبانه (شبانه) 

این رایج ترین نوع شب ادراری و بی اختیاری ادرار است و کودک در خواب کنترل ادرارش را از دست میدهد و خودش را خیس میکند.

• شب ادراری یا بی اختیاری ادرار روزانه (روزانه).

این نوع در طول روز اتفاق می افتد و ممکن است هنگامی که کودک در حال بازی کردن یا تلوزیون نگاه کردن باشد خودش را خیس کند.

• شب ادراری اولیه

این اتفاق زمانی می افتد که کودک به طور کامل برای دستشویی رفتن آموزش ندیده باشد.

• شب ادراری ثانویه

این زمانی است که کودک یک دوره میتواند ادرارش را کنترل کند ، اما پس از آن دوره مجدد به شب ادراری دچار میشود.

چه عواملی باعث شب ادراری در کودک می شود؟

شب ادراری دلایل زیادی دارد. علت شب ادراری در شب اغلب مشخص نیست اما علل احتمالی ممکن است شامل 1 یا چند مورد از این موارد باشد:

• اضطراب

• بیش فعالی (ADHD)

• وراثت

• یبوست که به مثانه فشار وارد می کند

• تأخیر در رشد مثانه

• دیابت

• هورمون ضد ادرار (ADH) کافی در بدن در هنگام خواب وجود ندارد

• آپنه انسدادی خواب

• مثانه بیشفعال

• رشد فیزیکی کندتر

• مثانه کوچک

• مشکلات ساختاری در دستگاه ادراری

• احساس پر بودن مثانه هنگام خواب

• عفونت مجاری ادراری

• خواب بسیار عمیق

حالت شب ادراری در روز ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود :

• اضطراب

• کافئین

• یبوست که به مثانه فشار وارد می کند

• توقف جریان ادرار قبل از اتمام (خنثی کردن عملکرد)

• مثانه بیش فعال

• مثانه کوچک

• مشکلات ساختاری در دستگاه ادراری

• عفونت مجاری ادراری

• نزدیک نگه داشتن پاها به همدیگر ادرار را در واژن به دام می اندازد و نشت ادرار رخ میدهد (خالی شدن واژن)

چه کودکانی در معرض خطر شب ادراری هستند؟ 

کودکانی بیشتر در معرض شب ادراری قرار دارند که :

• یبوست دارند

• عادتهای حمام منظم ندارد

• دارای مشکلات رشد جسمی هستند

• اضطراب دارند

علائم شب ادراری در کودک چیست؟ 

علائم می تواند برای هر کودک کمی متفاوت باشد. علامت اصلی این است که کودک بالای 5 سال ، هفته ای 2 بار یا بیشتر ، حداقل به مدت 3 ماه ، تخت یا لباس خود را خیس کند.
اما از هر 10 کودک 7 ساله یک کودک، از هر 20 کودک 10 ساله 1 کودک و از هر 100 کودک بزرگتر از 15 سال 1 نفر به شب ادراری دچار است.

شب ادراری در کودک چگونه تشخیص داده می شود؟

بسیاری از کودکان ممکن است گاه به گاه دچار شب ادراری شوند. یادگیری کنترل مثانه در بعضی از کودکان ممکن است بیشتر از دیگران زمان ببرد. دختران اغلب زودتر از پسران توانایی کنترل ادرار خود را بدست میاورند. به همین دلیل شب ادراری در دختران زودتر از پسران تشخیص داده می شود. شب ادراری در دختران معمولا در سن 5 سالگی تشخیص داده می شود اما در پسران حداقل تا سن 6 سالگی تشخیص داده نمی شود.

برای شب ادراری به چه دکتری مراجعه کنیم ؟

معمولا باید به دکتر متخصص کلیه و مجاری ادرار مراجعه کنید. در صورتی که شب ادراری کودک ناشی از استرس و اضطراب باشد باید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید.

بهتر است موارد زیر با پزشک در میان گذاشته شود :

• اگر سایر اعضای خانواده شب ادراری داشته اند

• کودک شما چند بار در طول روز ادرار می کند

• کودک شما در شب چقدر مایعات مصرف میکند

• اگر کودک شما علائمی مانند درد یا سوزش هنگام ادرار دارد

• اگر ادرار کودک تیره یا کدر است و یا در آن خون وجود دارد

• اگر کودک شما یبوست دارد

• اگر فرزند شما اخیراً در زندگی خود استرس و اضطراب را تجربه کرده است.

پزشک آزمایشاتی مانند آزمایش ادرار یا آزمایش خون را برای بررسی بهتر شرایط کودک تجویز میکند. این موارد برای یافتن مشکلاتی مانند عفونت یا دیابت انجام می شود.

شب ادراری در کودک چگونه درمان می شود؟

در بیشتر موارد ، شب ادراری با گذشت زمان از بین می رود و نیازی به درمان نیست. در صورت نیاز به درمان ، میتوان از روش های زیر استفاده کرد :

• تغییر زمان در مصرف مایعات 

بهتر است در ساعات خاصی از شبانه روز یا عصر مایعات کمتری برای نوشیدن به کودک خود بدهید.

• کافئین را از رژیم غذایی کودک خود حذف کنید

کافئین در کوکاکولا و بسیاری از نوشابه های گازدار یافت می شود. همچنین در چای های سیاه ، قهوه و شکلات یافت می شود.

• از دادن خوراکی هایی که طبع سرد دارند به کودک خودداری کنید.

غذا های سرد شامل : 

لبنیات مانند خامه، شیر، پنیر، سفیده تخم مرغ
غذا های دریایی مانند صدف، میگو و هر نوع ماهی دیگر
گوشت گاو
میوه هایی مثل سیب، گلابی، هندوانه، مرکبات، کیوی، موز و توت فرنگی
سبزیجاتی مثل اسفناج، گوجه فرنگی، بادمجان، کاهو و خیار
دانه هایی مانند گندم، جو، ماش و عدس
ادویه، چاشنی و نوشیدنی هایی مانند ترشی، سس سویا، چای، نمک، آبغوره و سرکه

مصرف غذا های با طبع سرد در کودکان منجر به اسهال، کمبود انرژی، احتباس مایعات در بدن و شب ادراری خواهد شد.
بهتر است بیشتر از غذا ها و خوراکی های گرم مانند ارده کنجد، شیره انگور، گوشت گوسفندی، دمنوش های پونه، آویشن و … استفاده شود.

• استفاده از سنسور رطوبت

در این روش از سنسوری استفاده میشود که رطوبت را تشخیص داده و زنگ خطر را به صدا در می آورد. سپس فرزند شما برای رفتن به  دستشویی بیدار می شود.

برخی داروها می توانند سطح ADH را افزایش دهند و یا عضلات مثانه را آرام کنند.

عوارض احتمالی شب ادراری در کودکان چیست؟

مشکلات احتمالی شب ادراری می تواند شامل موارد زیر باشد:

استرس، اضطراب و خجالت

بثورات پوستی که از طریق لباس زیر مرطوب ایجاد میشود

چگونه می توانم به کودک خود کمک کنم تا با شب ادراری زندگی کند؟  

• به یاد داشته باشید که فرزند شما بدون کمک شما نمی تواند این مشکل را کنترل کند و نباید او را سرزنش کرد.

• اطمینان حاصل کنید که فرزند شما توسط خانواده و یا دوستان مورد تمسخر قرار نگرفته باشد.

• به خاطر داشته باشید که بسیاری از کودکان از شب ادراری رنج می برند.

• تشک کودک را با یک محافظ ضد آب بپوشانید تا هر بار مجبور به تعویض تشک نباشید.

نکات کلیدی در مورد شب ادراری در کودکان 

• بی اختیاری ادرار (شب ادراری) در واقع از دست دادن کنترل مثانه است. در کودکان زیر 3 سال ، عدم کنترل کامل مثانه طبیعی است. کودکان هر چه بزرگتر می شوند ادرار خود را بهتر کنترل میکنند. 

• شب ادراری یا بی اختیاری ادرار ممکن است در روز یا شب اتفاق بیفتد.

• دلایلی مثل اضطراب ، یبوست ، وراثت، کافئین و مصرف غذا های سرد ممکن است دلیل بی اختیاری ادرار کودک باشند.

• بی اختیاری ادرار در بسیاری از موارد ، با گذشت زمان از بین می رود و نیازی به درمان نیست.

• در صورت نیاز به درمان، بسیاری از روش ها می توانند کمک کننده باشند. این موارد شامل تغییر زمان در مصرف مایعات ، کاهش کافئین و مصرف غذا های گرم است.