تومورهای اربیتال رشد غیر طبیعی بافت در ساختارهایی هستند که چشم را احاطه کردهاند. این ضایعات ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند و ممکن است عمدتاً از کاسه چشم ایجاد شوند یا ممکن است از سایر نقاط بدن پخش شوند (متاستاز). شایعترین انواع تومورهای اربیتال به میزان قابل توجهی با توجه به سن متفاوت است، اما شامل کیست، ضایعات عروقی (ناشی از رگ های خونی)، لنفومها، تومورهای نوروژنیک (ناشی از اعصاب) و تومورهای ثانویه (متاستاتیک یا پخش مستقیم از سینوسها یا جمجمه اطراف هستند).
تومور اربیت چیست؟
تومور اربیت به هر توموری گفته میشود که در حفره استخوانی که چشم را احاطه کرده و در آن قرار دارد، یافت شود. اگرچه اندازه آن کوچک است، اما ساختار بسیار پیچیدهای دارد که شامل ماهیچهها، اعصاب، عروق خونی و بافت همبند است که همگی مربوط به چشم و بینایی هستند. حتی تومورهای کوچک در این ناحیه میتوانند تعدادی از علائم را در رابطه با عملکرد کلی چشم ایجاد کنند. تومورهای بزرگ مشکلات بیشتری را ایجاد میکنند و همچنین ممکن است باعث برآمدگی چشم به سمت بیرون (پروپتوز) شده و منجر به مشکلات بینایی قابل توجهی شود. در موارد دیگر، تومور ممکن است از بسته شدن پلکها جلوگیری کند و باعث شکسته شدن قرنیه شود.
تومورهای اربیتال یا خوش خیم یا بدخیم هستند، برخی از آنها در خود چشم یا در نزدیکی آن منشأ میگیرند و برخی دیگر در نتیجه انتشار ضایعه از سایر قسمتهای بدن مانند سینوسها یا مغز ایجاد میشوند. درمان و حذف این تومورها را میتوان با جراحی، شیمی درمانی و یا رادیوتراپی انجام داد.
چه چیزی باعث تومور اربیت میشود؟
تومورهای اربیت ممکن است از بی نظمیهای آناتومیکی موجود در بدو تولد (مشکلات مادرزادی) رشد کنند یا از تغییر بافتهای طبیعی اربیت چشم رشد کنند. علاوه بر این، تومورها ممکن است پس از انتشار از یک مکان دور مانند سینه، ریه یا پروستات در کاسه چشم ایجاد شوند یا از نواحی مجاور مانند سینوسها یا مغز گسترش یابند.
علائم تومور اربیت چیست؟
گاهی اوقات، این تومورها ممکن است بدون علامت باشند و بیماران ممکن است علائم خود را به آرامی در یک دوره طولانی احساس کنند. بسیاری از بیماران دچار برآمدگی چشم (پروپتوز یا اگزوفتالموس) از کاسه چشم که حاوی تومور است میشوند. برخی از تومورها را میتوان در معاینه مشاهده یا احساس کرد. برخی از تومورهای اربیت ممکن است باعث کاهش بینایی، دورههای گذرا از دست دادن بینایی یا دوبینی شوند. به طور کلی علائم تومور اربیت میتواند شامل موارد زیر باشد:
- بیرون زدگی چشم
- بی حسی یا احساسات غیر طبیعی
- دوبینی
- از دست دادن بینایی
- درد دور چشم
- تورم
- افتادگی پلک
تشخیص تومورهای اربیت
معاینه دقیق توسط پزشک متخصص برای تشخیص تومور اربیت بسیار مهم است. بهترین متخصص چشم به بهترین وجه میتواند علائم بیمار را در نظر بگیرد، بینایی او را ارزیابی کند و سلامت و عملکرد ساختارهای اربیتال را بررسی کند. در صورت لزوم، آزمایشهای تصویربرداری اضافی، از جمله سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، ممکن است برای ارزیابی بهتر این ضایعات استفاده شود. از آنجا که بسیاری از این ضایعات دارای یافتههای مشخص در معاینه و تصویربرداری هستند، بیوپسی همیشه ضروری نیست. با این حال، در شرایط خاص ممکن است نیاز به بیوپسی برای تعیین نوع تومور باشد.
درمان تومور اربیت
درمان تومورهای اربیت بستگی به نوع تومور، اندازه آن، محل قرار گرفتن و شدت علائم دارد. اما این مسائل باید توسط یک تیم پزشکی متخصص، از جمله چشمپزشکان، جراحان عروقی و دیگر متخصصان مرتبط، ارزیابی شوند. درمان ممکن است شامل یک یا ترکیبی از روشهای زیر باشد:
- جراحی: در بعضی موارد، جراحی ممکن است برای برداشتن یا تخلیه تومور و یا بهبود مشکلات آن انجام شود.
- پرتو درمانی: برخی از تومورها به پرتو حساسیت دارند، و استفاده از پرتوها میتواند به کاهش اندازه تومور و یا کنترل رشد آن کمک کند.
- درمان دارویی: استفاده از داروها ممکن است برای کنترل تومور، کاهش التهاب و یا کاهش علائم دیگر مرتبط با تومورهای اربیت موثر باشد.
- مدیریت علائم: تجویز داروها یا درمانهای مرتبط با علائم نظیر درد، التهاب و گذشت آب و مواد زائد از محل تومور نیز در این موارد مهم است.
- پیگیری و نظارت مداوم: بعد از درمان، نظارت مداوم توسط پزشک برای اطمینان از بهبود و جلوگیری از بازگشت تومورها اهمیت دارد.
در هر صورت، تصمیمات درمانی باید توسط یک تیم پزشکی متخصص و با توجه به شرایط فردی هر بیمار اتخاذ شوند. همچنین، پزشک معالج میتواند اطلاعات بیشتر و دقیقتری در مورد نوع تومور و نحوه درمان مناسب فراهم کند.
جراحی تومور اربیت
جراحی برای درمان تومورهای اربیت ممکن است لازم باشد به شرطی که تومور قابل برداشت و یا تخلیه باشد. این جراحی معمولاً توسط یک جراح چشمپزشک انجام میشود. روش جراحی و مدت زمان آن بستگی به ویژگیهای خاص تومور و موقعیت آن دارد. در زیر چند مورد از روشهای جراحی معمولاً مورد استفاده در جراحی تومورهای اربیت آورده شده است:
جراحی برداشت
اگر تومور قابل برداشت باشد و بدون ایجاد مشکلات جدی در دسترسی به آن، جراحی برداشت تومور ممکن است انجام شود.
جراحی تخلیه
در برخی موارد، تومورهای اربیت ممکن است به دلیل فشار بر چشم و ساختارهای اطراف آن، باعث جمعآوری مایعات و بافتهای متخلخل شوند. در این صورت، جراحی تخلیه ممکن است صورت گیرد.
جراحی ترمیمی
برخی تومورها ممکن است باعث تخریب بافتهای اربیت شوند. جراحی ترمیمی به منظور بازسازی بافتهای تخریب شده و حفظ ساختار وظیفهای اربیت ممکن است انجام شود.
جراحی ترمیمی با استفاده از پروتزها
در بعضی موارد، پس از جراحی از پروتزها برای جبران حجم از دست رفته یا تخریب شده در اربیت استفاده میشود.
جراحی تومور اربیت نیاز به یک بررسی دقیق و مشاوره با چندین تخصص دارد. تصمیم درمانی باید توسط تیم پزشکی متخصص گرفته شود و به شرایط خاص هر بیمار بستگی دارد. همچنین، پس از جراحی، نیاز به پیگیری دقیق و درمانهای فیزیکی ممکن است وجود داشته باشد.
