اختلال استرس حاد می‌تواند به دنبال قرار گرفتن فرد در معرض یک یا چند حادثه آسیب زا ایجاد شود. علائم ممکن است که پس از تجربه مستقیم یا شاهد یک حادثه پریشان کننده بودن شامل تهدید به یا مرگ واقعی، آسیب دیدگی شدید یا خشونت فیزیکی یا جنسی گسترش می‌یابند. علائم پس از رخداد آسیب یا شروع شده و یا بدتر می‌شوند و می‌توانند بین سه روز تا یک ماه به طول انجامند.
امروز در این مقاله از ماورای سلامت نکات خیلی مفید و عملی و کاربردی را برای شما در نظر گرفته ایم.
تخمین زده شده که بین 5 تا 20 درصد کسانی که در معرض آسیب هایی(تروما) مثل تصادف رانندگی، یورش، یا شاهد تیراندازی گسترده بوده اند، اختلال استرس حاد در آنها ایجاد می‌شود. و بطور حدودی نیمی از آنها نیز دچار اختلال استرس پسا حادثه می‌شوند.
تشخیص اختلال استرس حاد به منظور شناسایی افرادی که در نهایت دچار اختلال استرس پسا حادثه می‌شوند ایجاد شد. این حالت را برا اساس شباهت هایی که میان واکنش های سربازانی که به واسطه انفجار بمب یا خمپاره دچار ضربه مغزی شده اند و آنهایی که از ضربه وارد شدن به سیستم اعصاب مرکزی رنج می‌برند، به مفهومی تحت عنوان “شوک پوسته” (وحشت و اضطراب ناشی از صدای انفجار) که از گذشته های دوری مثل جنگ جهانی اول وجود داشته نسبت می‌دهند. اخیراً، اختلال استرس حاد تشخیص داد که افراد ممکن است که برای مدت کوتاهی پس از آسیب علائم شبه PTSD یا اختلال استرس پسا حادثه را از خود به نمایش گذارند.
آسیب(تروما) هم یک معنای پزشکی دارد و هم یک معنای روانپزشکی. از نظر پزشکی، آسیب به جراحت بدنی حیاتی و یا وخیم، زخم یا شوک اطلاق می‌گردد و داروهای مربوط به این آسیب در اتاق های اورژانس مورد استفاده قرار می‌گیرد. در روانپزشکی، آسیب به تجربه ای اطلاق می‌گردد که از نظر روحی دردناک، ناراحت کننده یا شوکه کننده باشد و اغلب منجر به تأثیرات روانی و جسمی بشود.
به طور کلی، اعتقاد بر این است که هرچه فرد بیشتر بطور مستقیم در معرض آسیب قرار بگیرد، خطر ایجاد ضربه روانی بیشتر خواهد بود. بنابراین برای مثال در یک تیراندازی در مدرسه، دانش آموزی که مورد جراحت قرار گرفته بیشترین احتمال را برای شدیداً متأثر شدن از نظر روانی داراست و دانش آموزی که تیراندازی یا تیرخوردن یک هم‌کلاسی را تماشا می‌کند نسبت به کسی که زمان وقوع این اتفاق در قسمت دیگری از مدرسه قرار داشته بیشتر متأثر خواهد شد. حتی در معرض خشونت قرارگرفتن به شکل متآخر نیز می‌تواند آسیب زا باشد. به همین دلیل تمامی کودکان و نوجوانانی که در معرض خشونت یا یک فاجعه قرار گرفتند، حتی اگر از طریق گزارش های گرافیکی رسانه ها دیده باشند، بایستی برای نشانه های پریشانی های روحی تحت نظر قرار بگیرند.
علائم اختلال استرس حاد
اختلال استرس حاد هنگامی که علائم برای حداقل سه روز ادامه یابند و بیشتر از یک ماه از تجربه آسیب زا نگذشته باشد، قابل تشخیص است. اگر علائم برای بیش از یک ماه ادامه یابند، تشخیص اختلال استرس پسا حادثه داده می‌شود.
براساس DSM-5، نانه های اختلال استرس حاد به پنج دسته تقسیم می‌شود:
- علائم نفوذ-بی اختیار خاطرات پریشان کننده و ناخوانده از آسیب یا تصورات پریشان کننده بازگشت کننده
- علائم خلق منفی- کند شدن زمان، دیدن خود از نگاه یک فرد بیرونی دیگر یا در گیجی به سر بردن
- علائم دوری گزینی- دوری کردن از خاطرات، افکار، احساس ها، مردم یا مکان های مرتبط با تروما
- علائم برانگیختگی- مشکل در بخواب رفتن یا بیدار ماندن، رفتار کردن از روی کج خلقی یا مشکلاتی مربوط به تمرکز
افرادی که دارای اختلال استرس حاد هستند ممکن است که احساس گناه شدیدی را راجع به عدم توانایی شان در جلوگیری از آسیب یا راجع به توانایی شان مربوط به سریعتر عبور کردن از این آسیب کنند. در یک ماه بعد از آسیب، پنیک اتک یا وحشت زدگی شایع است. کودکان دارای اختلال استرس حاد ممکن است که بخاطر دچار اضطراب ناشی از جدا شدن از سرپرست شان شوند.
دلایل وقوع اختلال استرس حاد
شخص بایستی در معرض یک حادثه آسیب زا باشد تا در خطر ابتلا به اختلال استرس حاد باشد. هنوز مشخص نیست که چرا تعداد کمی از افراد در معرض دچار این اختلال استرس می‌شوند. اگر افراد در گذشته دارای اختلال روانی بوده باشند، حادثه آسیب زا را بسیار شدید برداشت کنند، در هنگام تجربه پریشانی دچار مشکل همکاری برای درمان باشند یا دارای سابقه آسیب در گذشته باشند، ممکن است که در خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال استرس حاد باشند. زنان نسبت به مردان محتمل تر برای دچار شدن به این اختلال هستند.
بدن دارای یک پاسخ روانی درونی در مواجهه با استرس حاد یا استرس است. وقتی که یک حادثه ترسناک یا تهدید آمیز درک شود، بدن یک پاسخ خودکار را به سوی آن مجهز می‌کند که یا موجب مواجهه با تهدید می‌شود یا باعث منجمد شدن می‌گردد یا فرار از تهدید را فعال می‌کند(بنابراین عبارت آن”پاسخ مبارزه-پرواز-انجماد” می‌باشد). شاخصه های پاسخ استرس حاد تقریباً شامل موج ناگهانی در ضربان قلب، فشار خون، تعریق، تنفس و سوخت و ساز و کشیدگی عضلات می‌شود. خروجی قلبی بهبود یافته و سوخت و ساز شتاب یافته برای به حرکت انداختن عمل ضروری است. از نظر روانشناسی، توجه بر روی تهدید متمرکز می‌باشد. پس از اینکه اشخاص آسیب را تجربه می‌کنند، ممکن است که نسبت به تهدیدات جدید حساس تر و گوش به زنگ تر باشند و بر اساس خطری که در پیش فرض ذهن خویش دارند دائماً در حال دریافت و درک تهدید از محیط پیرامون خود هستند(برای مثال بخاطر خاطرات و تصورات ناخوانده) و در نتیجه پاسخ استرس حاد را نسبت به گذشته بیشتر تجربه می‌کنند.
درمان اختلال استرس حاد
درمان رفتار شناختی(CBT) مداوایی است که در مبارزه با اختلال استرس حاد بسیار موفق عمل کرده است. CBT دارای دو جزء اصلی می‌باشد. نخست، هدف را تغییر شناخت ها یا الگوهای فکری که اطراف واقعه آسیب زا را محاصره کرده اند می‌کند. ثانیاً تلاش می‌کند تا رفتارها را در موقعیت های تحریک کننده اضطراب عوض کند. درمان رفتار شناختی نه تنها موجب بهبود علائم اختلال استرس حاد می‌شود، بلکه تلاش می‌کند تا از وقوع اختلال استرس پسا حادثه جلوگیری کند.
گروه های مدیریت اضطراب و پرسش و پاسخ روانشناسی نیز برای درمان اختلال استرس حاد بررسی شده اند. پرسش و پاسخ های روانشناسی شامل یک مواجهه درمان محور شدید، بلافاصله پس از واقعه می‌باشد تا اشخاص آسیب دیده بتوانند همه آنچه که درباره آن می‌اندیشند را بیرون بریزند. درحالی که برخی افراد این مواجهه را بسیار کمک کننده تفسیر می‌کنند، برخی دیگر با صحبت کردن درباره شرایطی که ابتدا موجب استرس آنها شده دچار آسیبی دوباره می‌شوند.
داروهای روان گردان می‌توانند به علائم اضطراب و برانگیختگی شدید کمک کنند. علاوه بر آن، استراتژی های کاهش استرس مثل مایندفولنس(ذهن آگاهی) و تکنیک های آرامش، می‌تواند به افراد کمک کند که از عهده اختلال استرس حاد برآیند و نهایتاً علائم آن را کاهش دهند و از رخداد مجدد اختلال استرس حاد در آینده جلوگیری کنند.
