معرفی انواع آلرژی در کودکان + درمان در طب سنتی

انسان ها در همه سنین ممکن است دچار حساسیت یا همان آلرژی میشوند، که امکان دارد شدت های مختلفی داشته باشد. یکی از رده های سنی مهم و حساس در این زمینه، سنین کودکی است زیرا کودکان به دلیل اینکه نحوه ارتباط برقرار کردنشان با محیط اطراف نسبت به بزرگسالان کمی متفاوت تر است، ممکن است نتوانند علائم و احوالاتشان را نسبت به وضعیت فیزیکیشان بطور واضح بیان کنند.

 با مجله تغذیه ماورای سلامت  این مبحث را عمیق تر خواهید آموخت.

حال در این مقاله ما به بررسی موارد زیر می پردازیم:

 

• آلرژی چیست؟

• آلرژی چگونه رخ میدهد؟

• چه کسانی دچار آلرژی می شوند؟

• چه عواملی موجب آلرژی در کودکان می شود؟

• نشانه های آلرژی در کودکان چیست؟

• چگونه می توان آلرژی را تشخیص داد؟

• چگونه می توان آلرژی در کودکان را درمان کرد؟

آلرژی چیست؟

آلرژی واکنش غیر طبیعی سیستم دفاعی بدن به چیزهایی است که در حالت معمول برای اکثر انسان ها ضرری ندارند. زمانی که شخصی به چیزی واکنش نشان می دهد، در اصل سیستم ایمنی بدن اعتقاد دارد که آن چیز برای بدن مضر است و به آن آسیب می زند.
مواردی که باعث آلرژی می شوند (واکنش های آلرژیک)، ممکن است شامل برخی غذاها، گرد و غبار، گرده گیاهان یا داروها باشند و به عنوان آلرژن شناخته میشوند.

آلرژی چگونه رخ می دهد ؟

آلرژی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن یک ماده را حساسیت زا تشخیص می دهد و واکنش بیش از حد به آن ماده نشان داده و به آن به عنوان یک مهاجم حمله می کند. سیستم ایمنی سعی می کند با آن ماده مبارزه کند، که نتیجه این عمل، علائمی را به وجود می آورد که ممکن است برای فرد آزار دهنده بوده و حتی تهدید کننده زندگی فرد باشد.
سیستم ایمنی بدن در تلاش است برای محافظت از بدن، آنتی بادی هایی به نام ایمونوگلوبولین را ایجاد کند. این آنتی بادی ها باعث می شوند که سلول های خاصی از بدن مواد شیمیایی (از جمله هیستامین) را در جریان خون آزاد کنند تا از بدن در برابر “مهاجم” یا همان ماده حساسیت زا دفاع کند.
ترشح این مواد شیمیایی گفته شده، باعث واکنش های آلرژیک می شود. این واکنش ها می توانند چشم ها، بینی، گلو، ریه ها، پوست و دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهند. اگر فرد در آینده، مجدد در معرض همان آلرژن قرار بگیرد، این واکنش آلرژیک دوباره رخ می دهد.
برخی از آلرژی ها فصلی هستند و فقط در بعضی از زمان های سال اتفاق می افتند (زمانی که تعداد گرده گل و گیاهان زیاد است). هر زمان که فرد با یک ماده آلرژی زا تماس پیدا کند، این واکنش آلرژیک اتفاق می افتد. درواقع فردی که آلرژی غذایی دارد هنگامی که آن غذای خاص را که به آن حساسیت دارد بخورد یا فردی که به گرد و غبار حساسیت دارد در معرض آن قرار گیرد، واکنش آلرژیک برای او رخ میدهد.

 

 

چه کسانی به آلرژی دچار می شوند؟

آلرژی اغلب موروثی است، به این معنی که می تواند از طریق ژن ها از والدین به فرزندان منتقل شود. اما فقط به این دلیل که شما یا همسرتان یا یکی از فرزندانتان آلرژی داشته باشید، فرزندان شما به آلرژی مبتلا نخواهند شد. در واقع آلرژی به ارث برده نمیشود و تنها احتمال بروز آن از پدر و مادر به ارث میرسد.
بعضی از بچه ها، حتی اگر هیچ عضوی از خانواده حساسیت نداشته باشند نیز می توانند دچار حساسیت یا آلرژی به یک یا چند ماده خاص شوند.

چه عواملی موجب آلرژی در کودکان می شوند؟

آلرژن های متداول در هوا:

برخی از رایج ترین مواردی که افراد به آنها حساسیت دارند، توسط هوا منتقل می شوند (از طریق ورود به چشم یا حلق و بینی): 

غبار یا ریزگردها، حشرات میکروسکوپی هستند که در اطراف ما زندگی می کنند و از میلیون ها سلول مرده پوست که هر روز از بدن ما می ریزند تغذیه می کنند. آنها به عنوان اصلی ترین دلیل واکنش های آلرژیک، در خانه هستند. از دیگر آلرژن های موجود در گرد و غبار میتوان به کنه ها نیز اشاره کرد. آنها در تختخواب، تودوزی ها و فرش زندگی می کنند.

گرده (گل یا گیاهان) اغلب دلیل اصلی ایجاد حساسیت است (به آلرژی گرده غالباً تب یونجه یا تب گل سرخ گفته می شود). درختان، گیاهان و علف های هرز، ذرات ریزی را در هوا آزاد می کنند تا به واسطه آن گیاهان دیگر را بارور کنند. این آلرژی، اغلب به فصل سال و نوع گرده گیاه بستگی دارد و این دو اصل مهم، زمان وقوع علائم را تعیین می کند.

محاسبه ی نسبی میزان گرده ها کمک می کند تا افراد دارای حساسیت بتوانند پیش بینی کنند که علائم آنها در هر روز می تواند چه مقدار شدت یابد. تعداد گرده ها معمولاً در صبح، در روزهای گرم، در روزهای خشک و هنگام وزش باد بیشتر است و معمولا وقتی که هوا خنک و مرطوب باشد کمترین میزان را دارد.

کپک ها، قارچ هایی هستند که هم در محیط داخلی و هم در محیط های خارجی گرم و مرطوب رشد می کنند. در فضای باز، اقلب کپک ها را می توان در مناطقی مانند توده های انبوه از برگهای پوسیده یا توده های کود و یا قسمت های خارجی بنا های در معرض رطوبت مشاهده کرد. اما در فضاهای بسته، اغلب در مکان های تاریک با رطوبت مناسب مانند حمام و زیرزمین رشد می کنند. کپک ها فصلی هستند، اما برخی از آنها می توانند در تمام طول سال رشد کنند، به خصوص در داخل خانه.

حیوانات خانگی به واسطه ی شوره هایشان (پوسته های ریز ریخته شده از پوست) که توانایی انتقال و یا معلق بودن در هوا را نیز دارند، می توانند باعث ایجاد واکنش های آلرژیک شوند. همچنین امکان دارد حساسیت توسط بزاق حیوان نیز ایجاد شود. به این صورت که حیوان، با لیس زدن خود، بزاقش را بر روی خز و کرک روی بدنش قرار می دهد، سپس بعد از خشک شدن بزاقش، ذرات پروتئین حاصل از این عمل می توانند با معلق شدن و انتقال از طریق هوا موجب آلرژی شوند. ادرار حیوان نیز میتواند بعد از خشک شدن و یا حین اینکه حیوان خود را تمیز می کند به روش بالا انتقال پیدا کند.

سوسک ها یکی از آلرژن های اصلی خانگی هستند. قرار گرفتن در معرض ساختمان های آلوده به سوسک ممکن است یکی از دلایل اصلی افزایش میزان آسم در کودکان به ویژه در خانه های شهری باشد.

 

 

آلرژن های غذایی متداول:

میلیون ها کودک در سراسر دنیا تحت تاثیر آلرژی غذایی قرار دارند. در این بین هشت ماده غذایی وجود دارد، که طبق آمار اکثر واکنش ها به این مواد و یا غذا های حاوی این مواد است.

شیر گاو (یا پروتئین شیر گاو) در بین 2 تا 3 درصد کودکان کمتر از 3 سال باعث واکنش آلرژیک می شود. (فرمول های شیر خشک نیز بیشتر بر پایه شیر گاو هستند.) پروتئین های شیر همچنین می توانند یک ماده مخفی در غذاهای آماده باشند. بسیاری از کودکان با بزرگ شدن، حساسیتشان به شیر از بین می رود.

تخم مرغ می تواند چالش بزرگی برای والدین باشد. تخم مرغ در بسیاری از غذاهایی که کودکان می خورند استفاده می شود و در بسیاری موارد جزء مواد “پنهان” هستند. معمولاً بچه ها با بزرگتر شدن، آلرژیشان نسبت به تخم مرغ ازبین می رود.

ماهی و صدف از رایج ترین مواد غدایی آلرژی زا در کودکان بوده که معمولاً با گذشت زمان هم آلرژیشان نسبت به این مواد از بین نمی رود. ماهی و صدف از خانواده های مختلف آبزیان هستند، بنابراین داشتن آلرژی به یکی از آن ها لزوماً به معنای حساسیت به دیگری نیست.

بادام زمینی و آجیل درختان مانند بادام، گردو، فندق و بادام هندی نیز از مواردی هستند که حساسیت به آن ها در دنیا در حال افزایش است. این حساسیت در بیشتر افراد از بین نمی رود.

سویا اغلب در نوزادان نسبت به کودکان بیشتر ایجاد آلرژی می کند. بسیاری از نوزادانی که به شیر گاو حساسیت دارند، به پروتئین موجود در ترکیبات سویا نیز حساسیت دارند. پروتئین های سویا همچنین اغلب ماده مخفی در غذاهای آماده هستند.

گندم حاوی پروتئین هایی است که در بسیاری از غذاها وجود دارد و برخی از آنها آشکارتر از بقیه هستند. اگرچه آلرژی به گندم غالباً با بیماری سلیاک اشتباه گرفته می شود، اما این بین تفاوت هایی وجود دارد. بیماری سلیاک یک حساسیت به گلوتن است (در گندم ، چاودار و جو وجود دارد). اما حساسیت به گندم می تواند چیزی بیش از این باشد که فرد احساس بیماری کند و مانند سایر آلرژی های غذایی، می تواند یک واکنش آلرژیک تهدید کننده زندگی باشد.

گوجه و بادمجان از سبزیجات آلرژی زا مشهوری هستند که باید با احتیاط استفاده شوند، زیرا ممکن است در برخی افراد ایجاد آلرژی های مرگ آور کنند.

 

 

سایر آلرژن های رایج:

حساسیت به حشرات: برای بیشتر کودکان، گزیده شدن توسط حشره به معنی تورم، قرمزی و خارش در محل گزش است. اما برای کسانی که آلرژی به سم حشرات دارند، نیش حشرات می تواند علائم جدی تری ایجاد کند.
 
داروها: آنتی بیوتیک ها متداول ترین نوع داروهایی هستند که باعث واکنش های آلرژیک می شوند. همچنین داروهای دیگر از جمله داروهای بدون نسخه (آنهایی که می توانید بدون نسخه بخرید) می توانند باعث واکنش های آلرژیک شوند.

مواد شیمیایی: برخی از مواد آرایشی یا شوینده های لباس می توانند باعث ایجاد کهیر در افراد شوند. این واکنش معمولاً به این دلیل است که کسی به مواد شیمیایی موجود در این محصولات واکنش نشان می دهد. گرچه، ممکن است همیشه یک واکنش آلرژیک نباشد. رنگ ها، پاک کننده های خانگی و آفت کش هایی که برای چمن ها یا گیاهان استفاده می شوند نیز، می توانند در برخی افراد واکنش های آلرژیک ایجاد کنند.

بعضی از کودکان نیز واکنش متقابل دارند (cross-reactions). به عنوان مثال، کودکانی که به گرده درخت توس حساسیت دارند ممکن است هنگام خوردن سیب علائم آلرژیک داشته باشند، زیرا این سیب از پروتئینی مشابه پروتئین گرده این درخت تشکیل شده است. همچنین به دلایلی که هنوز مشخص نیست، افرادی که به لاتکس آلرژی دارند (در دستکش لاتکس و برخی از تجهیزات بیمارستان وجود دارد) به احتمال زیاد به غذاهایی مانند کیوی، شاه بلوط، آووکادو و موز نیز حساسیت دارند.

 

 

نشانه های آلرژی در کودکان چیست؟

نوع و شدت علائم آلرژی، از آلرژی به آلرژی و از فردی به فرد دیگر، متفاوت است. آلرژی ممکن است به صورت خارش چشم، عطسه، گرفتگی بینی، گرفتگی گلو، مشکل تنفس، استفراغ و حتی غش ظاهر شود و یا حتی در مواردی موجب مرگ فرد شود.
کودکان با آلرژی شدید (مانند کسانی که به غذا، دارو یا سم حشرات حساسیت دارند) می توانند در معرض خطر واکنش های آلرژیکی که ناگهانی رخ می دهد و به شکل بالقوه تهدید کننده زندگی هستند، قرار بگیرند. به این آلرژی آنافیلاکسی (anaphylaxis) می گویند. آنافیلاکسی می تواند تنها چند ثانیه پس از قرار گرفتن در معرض ماده حساسیت زا تا چند ساعت بعد (اگر واکنش ناشی از یک ماده غذایی باشد) اتفاق بیفتد.
بنابراین پزشکان از هر کسی که به آلرژی های تهدید کننده زندگی مبتلا می شوند، می خواهند برای جلوگیری از خطر در شرایط اضطراری، یک دستگاه تزریق خودکار اپی نفرین به همراه داشته باشند. اپی نفرین به سرعت در برابر علائم جدی آلرژی عمل می کند. به عنوان مثال، تورم را کاهش می دهد و فشار خون را افزایش می دهد.

 

 

علائم آلرژی در هوا:

مواد حساسیت زای موجود در هوا می توانند حساسیتی به نام رینیت آلرژیک (ورم غشاءمخاطی بینی) ایجاد کنند، که معمولاً در 10 سالگی ایجاد می شود، در نوجوانی یا اوایل بیست سالگی به اوج خود می رسد و اغلب در سنین 40 تا 60 سالگی ناپدید می شود.

علائم رینیت آلرژیک می تواند شامل موارد زیر باشد:

• عطسه کردن

• خارش بینی و یا گلو

• گرفتگی بینی

• سرفه کردن

علائم حساسیت به غذا ، دارو یا حشرات:

• خس خس سینه 

• مشکل تنفس 

• سرفه کردن 

• گرفتگی صدا 

• گرفتگی گلو 

• معده درد 

• استفراغ 

• اسهال 

• خارش، آبریزش و یا تورم چشم ها 

• کهیر 

• تورم بدن 

• افت فشار خون ، ایجاد سبکی سر یا از دست دادن هوشیاری

واکنش های آلرژیک ممکن است متفاوت باشد. گاهی اوقات، یک فرد ممکن است یک واکنش خفیف داشته باشد که فقط یک سیستم بدن را تحت تأثیر قرار دهد، مانند کهیر که پوست را تحت تاثیر قرار می دهد. در مواقع دیگر، واکنش می تواند جدی تر باشد و بیش از یک قسمت از بدن را درگیر کند. درضمن خفیف بودن واکنش در گذشته به معنای خفیف بودن واکنش های آینده نیست.

 

 

آلرژی در کودکان چگونه تشخیص داده میشود؟ 

تشخیص برخی از آلرژی ها نسبتاً آسان است اما برخی دیگر کمتر مشهود هستند زیرا می توانند شبیه سایر حالات عادی فرد باشند.

اگر کودک شما علائمی شبیه به سرماخوردگی را بیش از یک یا دو هفته دارد یا هر سال در همان زمان دچار “سرماخوردگی” می شود، با پزشک او صحبت کنید، زیرا ممکن است آلرژی را تشخیص دهد و داروهایی را تجویز کند. در برخی موارد ممکن است شما را به یک متخصص آلرژی معرفی کند تا کودکتان آزمایش هایی در زمینه آلرژی انجام دهد.

برای یافتن علت ایجاد آلرژی، متخصصان آلرژی معمولاً آزمایش هایی بر روی پوست با رایج ترین مواد حساسیت زا محیطی و غذایی انجام می دهند. آزمایش پوست می تواند به یکی از دو روش زیر انجام شود:

یک قطره از مایع تصفیه شده، از ماده حساسیت زا را روی پوست ریخته و ناحیه را با یک وسیله کوچک خراش می دهند.
مقدار کمی آلرژن را دقیقاً در زیر پوست تزریق می کنند. این آزمایش کمی ایجاد سوزش می کند اما دردناک نیست. 

اگر پس از حدود 15 دقیقه، توده ای که آزمایش در آنجا انجام شده مایل به قرمز شده باشد (مانند گزش پشه)، نتیجه آزمایش مثبت است.
آزمایش خون نیز ممکن است برای کودکان مبتلا به بیماری های پوستی و کسانی که از داروهای خاصی استفاده می کنند یا آنهایی که به آلرژن خاصی حساسیت دارند انجام شود.

چگونه می توان آلرژی را درمان کرد؟

متاسفانه هنوز هیچ درمان قطعی برای آلرژی وجود ندارد، اما علائم آن را می توان کنترل کرد. بهترین راه برای کنار آمدن با آنها، اجتناب از مواد حساسیت زا است. این به این معناست که والدین باید نه تنها در مورد خود آلرژی، بلکه در مورد واکنش هایی که می تواند در صورت مصرف یا تماس با ماده آلرژی زا به وجود بیاید ، به کودکانشان آموزش دهند.
والدین باید به تمامی افرادی که مراقب کودک هستند و یا با او در ارتباط هستند (کارمندان مراقبت از کودکان، معلمان، اعضای خانواده، والدین دوستان فرزند و …) درباره حساسیت و آلرژی فرزندشان اطلاع دهند.
اگر اجتناب از آلرژن های محیطی امكان پذیر نباشد و یا به جلوگیری و بهبود کمکی نکند، پزشكان ممكن است داروهایی از جمله آنتی هیستامین ها، قطره های چشمی و اسپری های بینی را برای فرد تجویز كنند. (بسیاری از اینها نیز بدون نسخه در دسترس هستند.)

بهتر است از مصرف غذا های شور، ترش و میوه های آبکی نیز اجتناب شود. علاوه بر این، باید از مصرف سبزیجاتی مانند تره، پیاز، شاهی و سیر و تنقلاتی مانند گردو و مصرف پنیر جدا خودداری شود.

درمان آلرژی در کودکان با طب سنتی 

• سرکه سیب را امتحان کنید

سرکه سیب حاوی ترکیبات ضد التهابی قوی ای میباشد که مانند یک آنتی هیستامین طبیعی عمل کرده و با انواع آلرژی های فصلی و ناراحتی های تنفسی ناشی از آلرژی و سرماخوردگی مقابله میکند.

طرز استفاده از سرکه سیب برای درمان آلرژی

کافی است یک قاشق غذاخوری سرکه سیب طبیعی را در یک لیوان آب ریخته و 2 تا 3 بار در روز میل کنید.

• دم کرده گیاه گزنه

گزنه از گیاهان پر خواص است که بطور طبیعی برای درمان و تسکین آلرژی در طب سنتی از آن استفاده میشود. دم کرده گیاه گزنه احتقان بینی را از بین میبرد و مجاری تنفسی را باز میکند.

کافی است یک قاشق غذاخوری گیاه گزنه را در یک لیوان آب گرم 80 درجه سانتی گراد به مدت 10 دقیقه دم کرده و 2 بار در روز میل کنید.

نکته : دم کرده این گیاه در افراد با فشارخون بالا و زنان باردار توصیه نمیشود.

در صورتی که آلرژی با خارش پوست همراه است استفاده از شربت سرکه انگبین و شربت خاکشیر و بهارنارنج توصیه میشود. این شربت ها به دلیل طبع معتدلی که دارند به تسکین خارش پوست کمک میکنند.

 

آلرژن های موجود در هوا:

برای کمک به کودکان برای جلوگیری از مواد حساسیت زا موجود در هوا باید:

• حیوانات خانگی را از اتاق خواب کودک خود دور نگه دارید.

• فرش ها یا موکت ها را از اتاق کودک خود بردارید.

• پرده های سنگین را آویزان نکنید و از شر سایر وسایلی که باعث جمع شدن گرد و غبار می شوند خلاص شوید.

• زمانی خانه و یا اتاق را تمیز کنید که کودک حضور نداشته باشد.

• اگر کودک شما به گرد و غبار حساسیت دارد، از روکش های مخصوص برای مهر و موم بالش و تشک استفاده کنید.

• اگر کودک شما به گرده حساسیت دارد، پنجره ها را بسته نگه دارید و پس از برگشت او از بیرون به خانه، فرزند خود را حمام کنید و لباس های خود را نیز عوض کنید.

• کودکانی را که به کپک زدگی حساسیت دارند، از مناطق مرطوب، مانند بعضی از زیرزمین ها و سرویس بهداشتی ها و سایر مناطق مستعد به کپک زدگی دور نگه دارید و فضاهایی که کودک در آن ها حضور دارد را تمیز و خشک نگه دارید.

حساسیت غذایی در کودکان :

کودکانی که آلرژی غذایی دارند، باید کاملاً از استفاده از محصولات ساخته شده با مواد حساسیت زا خودداری کنند. این می تواند سخت باشد زیرا مواد آلرژی زا در بسیاری از غذاها و محصولات، بطور غیر منتظره یافت می شوند.
همیشه برچسب مواد غذایی را بخوانید تا ببینید آیا یک غذای بسته بندی شده حاوی ماده حساسیت زایی که فرزند شما به آن حساسیت دارد هست یا خیر. اما مهم است که به یاد داشته باشید اگر شرکت های تولید مواد غذایی، مواد و فرآیند و یا مکان های تولید را تغییر دهند، غذاهای “ایمن” ممکن است ناامن شوند.