پارکینسون یک بیماری عصبی مزمن است که عمدتاً سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری به نام پزشک انگلیسی جیمز پارکینسون که برای اولین بار در سال 1817 آن را توصیف کرد، نامگذاری شده است. علائم اصلی بیماری پارکینسون شامل لرزش، سفتی عضلات و کاهش توانایی کنترل عضلات است.
پارکینسون چیست؟
پارکینسون یک بیماری عصبی مزمن و پیشرونده است که به طور اصلی تأثیر بر سلامت عصبی و حرکتی فرد دارد. این بیماری ناشی از کمبود دوپامین، یک ماده شیمیایی در مغز است که در کنترل حرکت عضلانی نقش دارد. علائم اصلی پارکینسون شامل لرزش، استفراغ، سختی عضلات و اختلال در تعادل و هماهنگی حرکتی است. این علائم ممکن است به صورت تدریجی ظاهر شوند و با گذشت زمان تشدید پیدا کنند.
بیماران پارکینسون ممکن است با مشکلات در انجام وظایف روزمره، مثل راه رفتن، نوشتن یا حتی صحبت کردن مواجه شوند. علاوه بر مشکلات حرکتی، برخی از بیماران نیز ممکن است با مشکلات روحی و روانی، مانند افسردگی یا مشکلات حافظه، مواجه شوند. پارکینسون به صورت متداول در افراد میانسال یا سالمند ظاهر می‌شود، اما ممکن است در سنین پائین‌تر نیز رخ دهد. درمان پارکینسون اغلب به کمک داروها، فیزیوتراپی و در برخی موارد پیشرفته‌تر، جراحی مغزی صورت می‌گیرد.
علت بیماری پارکینسون چیست؟
بیماری پارکینسون معمولاً به دلیل کاهش سلول‌های عصبی تولید دوپامین در ناحیه‌های مغزی به نام پارکینسونیا ناشی می‌شود. دوپامین یک ماده شیمیایی است که نقش مهمی در کنترل حرکتی بدن دارد. مشخشص نیست که چرا سلول‌های عصبی دوپامین تولید نمی‌کنند، اما عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است در بروز بیماری نقش داشته باشند.
به طور کلی، درمان پارکینسون شامل مدیریت علائم و کاهش ناراحتی‌های بیمار است. این وضعیت شامل داروهایی می‌شود که بهبود علائم بیماری را بهبود می‌بخشند، تغییر در سبک زندگی و تمرین بدنی منظم است. در مواردی که علائم شدیدتر باشد، روش‌های جراحی مانند عملکرد عمیق مغزی (DBS) ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. لازم است که بیماران پارکینسون با یک تیم درمانی متخصص همکاری کنند تا بتوانند برنامه درمانی مناسبی را برای مدیریت بیماری تعیین کنند.
علائم پارکینسون چیست؟
علائم پارکینسون ممکن است شامل یک مجموعه وسیع از علائم حرکتی و غیرحرکتی باشد. در زیر، علائم پارکینسون را به طور کامل توضیح می‌دهیم:
علائم حرکتی
- لرزش: لرزش یا رعشه در دست‌ها، پاها، انگشتان، لب‌ها و گاهی در سایر بخش‌های بدن مشاهده می‌شود. این لرزش معمولاً در حالت استراحت بیشتر است و با آغاز حرکت کمتر می‌شود.
- سفتی عضلات: عضلات بیماران پارکینسون ممکن است سفت و غیرقابل انعطاف باشند. این سفتی می‌تواند باعث مشکلاتی همچون درد، محدودیت در حرکت و مشکل در انجام فعالیت‌های روزمره شود.
- مشکلات تعادل و قدرت کنترل حرکت: بیماران پارکینسون ممکن است دچار مشکلاتی در حفظ تعادل و کنترل حرکت خود شوند. این مشکلات می‌تواند باعث سقوط و افزایش خطر صدمه شود.
علائم غیرحرکتی
- اختلال در خواب: بیماران پارکینسون ممکن است با مشکلات خوابی مانند اختلال در خواب شبانه، رعشه در خواب، بیداری مکرر در شب و تغییر در الگوی خواب مواجه شوند.
- اختلالات روانشناختی: بعضی از بیماران پارکینسون ممکن است با اختلالات روانشناختی روبرو شوند، از جمله افسردگی، اضطراب، اختلالات تمرکز و حافظه، افکار و احساسات ناپایدار و تغییرات شخصیتی.
- اختلالات گوارشی: بیماران ممکن است مشکلاتی همچون تغییرات در رفلکس معده، تشنج‌های روده‌ای، یبوست، تهوع و استفراغ، کاهش شدید وزن و اختلالات در جذب مواد مغذی داشته باشند.
- اختلالات بینایی: برخی از بیماران پارکینسون ممکن است با مشکلات بینایی مواجه شوند، از جمله دید کاهش یافته، افزایش حساسیت نسبت به نور، تاری دید، دید مات و مشکل در تمرکز بر روی اشیا.
- اختلالات ادراکی: در مراحل پیشرفته بیماری پارکینسون، بیماران ممکن است با اختلالات ادراکی روبرو شوند. این شامل کاهش توانایی حل مسئله، کاهش تمرکز، کاهش حافظه و مشکلات در یادگیری است.
لطفا توجه داشته باشید که علائم پارکینسون ممکن است در هر فردی متفاوت باشند و شدت آن‌ها نیز متفاوت است. در صورت تجربه هر یک از این علائم، مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص صحیح و درمان مناسب الزامی است.
انواع جراحی پارکینسون
جراحی پارکینسون به عنوان یکی از روش‌های درمانی پارکینسون در مواردی که درمان دارویی و سایر روش‌ها بهبود کافی را نداشته باشد، استفاده می‌شود. جراحی پارکینسون به دو شکل اصلی انجام می‌شود: عملکردی و ترمیمی. در ادامه هر یک از این روش‌ها را به طور کامل بررسی کرده‌ایم.
جراحی عملکردی
در این نوع جراحی، هدف اصلی مداخله بر روی سیستم عصبی مرکزی است. دو روش اصلی جراحی عملکردی عبارتند از:
ترمیم عملکردی عمیق (Deep Brain Stimulation – DBS)
در این روش، الکترودهایی به طور عمیق در محدوده‌های خاصی از مغز که نقش مهمی در کنترل حرکت دارند، قرار می‌گیرند. این الکترودها به یک دستگاه کنترل خارجی متصل شده و از طریق آن، جریان الکتریکی به محدوده‌های مشخصی از مغز اعمال می‌شود. این جریان الکتریکی کمک می‌کند تا نواحی مغزی بیش از حد فعال که علت علائم پارکینسون هستند، مهار شوند.
تالاموتومی
در روش تالاموتومی، با استفاده از یک الکترود رادیوفرکانسی یا لیزر، نواحی خاصی از مغز به نام تالاموس (Thalamus) که در کنترل حرکت نقش دارند، تخریب می‌شوند. این جراحی برای کاهش لرزش و سفتی عضلات استفاده می‌شود.
جراحی ترمیمی
در این نوع جراحی، هدف اصلی مداخله بر روی ساختارهای مغزی و عصبی خراب است. یکی از روش‌های جراحی ترمیمی استفاده از پیوند سلول‌های مغزی است. در این روش، سلول‌های مغزی (معمولاً سلول‌های نخاعی) از بخش‌های سالم مغز یا از منابع خارجی مانند جنین‌های انسانی یا سایر منابع سلولی، جمع‌آوری و در نواحی آسیب دیده مغزی بیمار پیوند می‌شوند. این روش به منظور تعویض سلول‌هایی که در بیماران پارکینسون آسیب دیده‌اند، استفاده می‌شود.
دکتر خوب برای پارکینسون
یافتن یک دکتر خوب و متخصص در درمان پارکینسون می‌تواند مرحله مهمی در مدیریت و درمان این بیماری باشد. در انتخاب دکتر خوب برای پارکینسون، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:
تخصص و تجربه
یک دکتر متخصص در بیماری پارکینسون باید دارای تخصص و تجربه کافی در این حوزه باشد. بررسی تحصیلات و تخصص‌های او، میزان تجربه در درمان بیماران پارکینسون و مشارکت در تحقیقات و مطالعات مرتبط می‌تواند به شما کمک کند تا اعتمادتان را به دکتر مورد نظر را بیشتر کنید.
نظر بیماران قبلی
با خواندن نظرات و بازخوردهای بیماران قبلی در مورد دکتر، می‌توانید نظریه‌ای در مورد کیفیت خدمات و رضایتمندی بیماران از او بدست آورید. می‌توانید این نظرات را در وبسایت‌های پزشکان، صفحات اجتماعی و… بیابید.
همکاری با تیم چندتخصصی
در درمان پارکینسون، همکاری با یک تیم چندتخصصی می‌تواند مؤثرتر باشد. از جمله اعضای این تیم می‌توان به نورولوژیست‌ها، جراحان مغز و اعصاب، فیزیوتراپیست‌ها و مشاوران روانشناختی اشاره کرد. بررسی همکاری و هماهنگی بین اعضای تیم درمانی نیز می‌تواند نقش مهمی در انتخاب یک دکتر خوب داشته باشد.
بهتر است که قبل از تصمیم‌گیری نهایی، با دکتر مورد نظر ملاقات کرده و به طور مستقیم از او در مورد تجربه‌ها، روش‌های درمانی و نتایج قابل انتظار سوال بپرسید. همچنین، هماهنگی با دکتر و تیم درمانی در طول مدت درمان می‌تواند به شما کمک کند تا بهبود بیشتری در علائم پارکینسون داشته باشید.
